Columnist Éric Zemmour haalt Le Pen in op rechts | Een onwaarschijnlijke coalitie tegen Netanyahu

© SEVGI / SIPA / 2105192134

360 Magazine

| Amsterdam | 15 juni 2021

Een onwaarschijnlijke coalitie tegen Netanyahu

De Knesset, het Israëlische parlement, stemde afgelopen zondag voor een nieuwe coalitieregering, geleid door de radicaal-rechtse leider Naftali Bennett, waarmee een einde komt aan twaalf jaar ononderbroken macht van Benjamin Netanyahu. Het valt nog te bezien of deze bonte alliantie stand zal houden, aldus de Israëlische pers.

‘Het tijdperk van Netanyahu is voorbij’, schrijft Maariv. Als premier van Israël gedurende twaalf jaar, werd de onverwoestbare Likoed-leider zondag officieel uit de macht gezet na een stemming van de Knesset die vertrouwen geeft aan een bonte coalitie onder leiding van zijn voormalige bondgenoot en ex-minister Naftali Bennett. Zestig parlementsleden stemden voor de nieuwe coalitie, die uitwaaiert van rechts naar links, inclusief steun van een Arabische partij. Negenenvijftig andere parlementariërs, voornamelijk van Likoed, extreemrechtse en ultraorthodoxe partijen, stemden tegen.

De sfeer in de Knesset was gespannen. Volgens The Times of Israel namen aanhangers van Netanyahu vooral Naftali Bennett onder vuur. De afgezette premier schudde met gesloten ogen de hand van zijn opvolger. Maar toen Bennett zijn hand later een tweede keer uitstak, negeerde Netanyahu hem, zo merkte The Jerusalem Post op. In ieder geval heeft Netanyahu ‘niet de Knesset bestormd en zijn aanhangers daartoe ook geen opdracht gegeven’, zoals ‘zijn vriend de Amerikaanse president Donald Trump op 6 januari’, zo stelt de rechtse krant vast. ‘De grootste critici van Netanyahu, die een bloedige transitie voorspelden, hadden het daarom bij het verkeerde eind’, concludeert The Jerusalem Post.

Nadat het resultaat van de stemming in de Knesset bekend werd gemaakt, vierde een grote menigte Israëli’s het vertrek van Netanyahu in Jeruzalem en op het Rabin-plein in Tel Aviv.

‘Netanyahu werd niet uit zijn functie gezet wegens gebrek aan vaardigheid of succes. Ook niet omdat zijn rivalen meer stemmen kregen’

Deze regeringswisseling is ‘een cruciale herbevestiging van het Israëlische democratische proces, ondanks het klimaat van demonisering dat door Netanyahu werd gepropageerd, ondanks de beschuldigingen van verraad tegen sommige leden van de nieuwe coalitie en ondanks de dreigementen met geweld’, schrijft David Horovitz, hoofdredacteur van Times of Israel in een commentaar. ‘Netanyahu en zijn aanhangers hebben zijn afzetting onwettig genoemd’, maar ‘de verandering van regering is natuurlijk niet frauduleus of onwettig. Integendeel, hij toont aan dat een krappe parlementaire meerderheid zich verenigd heeft in de overtuiging dat het beëindigen van Netanyahu’s greep op de macht de meest urgente politieke behoefte van Israël is.’

Bij de laatste parlementsverkiezingen in maart eindigde Likoed aan kop, maar Netanyahu slaagde er niet in de meerderheid van 61 parlementsleden te verkrijgen die nodig is om een regering te kunnen vormen. President Reuven Rivlin vertrouwde de taak vervolgens toe aan de leider van de oppositie, de centristische Yaïr Lapid. Deze ex-minister van Netanyahu slaagde er begin juni op de valreep in om een meerderheid te krijgen, door een coalitie te vormen van twee centrumpartijen, twee linkse en drie rechtse partijen, waaronder de Yamina-partij van Naftali Bennett, en, een zeldzaamheid, de Arabische partij Ra’am van Mansour Abbas.

Lees ook:

Het aan boord krijgen van Bennett, leider van radicaal rechts en voormalig bondgenoot van Netanyahu, was essentieel om een meerderheid te behalen. Om zijn steun te verkrijgen stelde Lapid voor dat Bennett eerst premier gedurende twee jaar zou worden, waarna Lapid hem zal opvolgen in augustus 2023. 

‘Netanyahu werd niet uit zijn functie gezet wegens gebrek aan vaardigheid of succes. Ook niet omdat zijn rivalen meer stemmen kregen’, analyseert Haaretz-journalist Anshel Pfeffer. Hij werd volgens Pfeffer ‘gedwongen om te vertrekken omdat hij loog, te veel bondgenoten en politieke supporters intimideerde en te veel toezeggingen deed.’

Of deze bonte coalitie stand zal houden, valt nog te bezien. Deze ‘uiterst onwaarschijnlijke alliantie wordt door sommige analisten nu al beschouwd als van onvermijdelijk korte duur’, schrijft David Horovitz in The Times of Israel. Maar volgens hem kan Netanyahu ‘de lijm zijn die zorgt voor de samenhang van de nieuwe coalitie’. Hoe vastbeslotener Netanyahu is om de macht terug te veroveren, ‘hoe meer hij het risico loopt deze onwaarschijnlijke coalitie van zijn tegenstanders te verenigen’.


Éric Zemmour, de controversiële figuur die Marine Le Pen rechts inhaalt

Of hij nu wel of geen kandidaat is voor de presidentsverkiezingen van 2022, de Franse stercolumnist Éric Zemmour heeft een invloed verworven waarmee hij in ieder geval invloed kan uitoefenen op de verkiezingscampagne, schrijft Politico in een analyse. Volgens Marine Le Pen is ze naast Zemmour het toonbeeld van redelijkheid. 

Éric Zemmour, een columnist en een journalist die in Frankrijk een beroemdheid is geworden, ontketent zo’n beetje wekelijks een controverse over immigratie, seksisme, de islam of genderkwesties. De vraag die in Parijse kringen rondwaart is of hij zijn bekendheid zal gebruiken als springplank naar het Élysée.

Opruiend

Hij is al meerdere keren veroordeeld voor het aanzetten tot haat. Volgens sommigen is hij degene die een seksistisch en racistisch discours naar het grote publiek brengt. Maar zelfs zijn politieke tegenstanders geven toe dat zijn snelle opkomst op televisie aantoont dat hij de sombere stemming in Frankrijk weet uit te buiten.

Zijn tirades worden zo opruiend geacht dat zijn dagelijkse shows vooraf worden opgenomen en geverifieerd voordat ze worden uitgezonden. Zo vergeleek Zemmour begin juni behandelingen voor transkinderen met medische experimenten van de nazi’s. Beschuldigingen van aanranding tegen hem dragen bij aan het verhitte debat over zijn invloed.

Marine Le Pen neemt de dreiging van Zemmours mogelijke kandidatuur zo serieus dat ze haar vader Jean-Marie, die ze eerder uit de partij had gezet, om hulp heeft gevraagd. Zemmour ‘zou kunnen voorkomen dat haar partij Rassemblement National (RN) een tweede ronde haalt’, zei ze in een privégesprek, verwijzend naar het Franse kiessysteem waarin de twee hoogst scorende kandidaten na een eerste stemming het tegen elkaar opnemen in een tweede ronde.

Le Pen bereidt zich voor om in 2022 voor de derde keer deel te nemen aan de presidentsverkiezingen en de peilingen wijzen op een nek-aan-nek-race met Emmanuel Macron. Nu ze een aantal van haar meer radicale standpunten heeft opgegeven, loopt ze het risico rechts te worden ingehaald door Zemmour, een droge, magere man die verschillende boeken heeft geschreven over de Franse politiek en geschiedenis. 

Bestsellers

Hij lijkt op het eerste gezicht een onwaarschijnlijke extreemrechtse vaandeldrager. Toch is hij al jarenlang het baken van de beweging van de nieuwe reactionairen, een groep schrijvers die de ‘overheersing van links’ aan de kaak stelt. Zijn talrijke boeken betogen dat Frankrijk sinds 1968 in verval is en zich heeft overgegeven aan een laat-maar-waaien-mentaliteit, ongecontroleerde immigratie en de islam.

Zemmour, joods en van Algerijnse afkomst, heeft het concept van ‘The Great Replacement’ gepopulariseerd, dat stelt dat Europeanen geleidelijk worden ‘vervangen’ door immigranten, een samenzweringstheorie die populair is in kringen van witte supremacisten. Met de omstreden Jordan Peterson deelt hij het idee dat westerse samenlevingen lijden aan een masculiene crisis.

Zijn boeken zijn inmiddels bestsellers. Van zijn Le Suicide français uit 2014, een polemiek met een apocalyptische ondertoon over nationaal verval, werden meer dan 400.000 exemplaren verkocht. Velen beschuldigen Zemmour en de zijnen er dan ook van dat ze xenofoob extreemrechts een filosofische ruggengraat geven.

Het was zijn komst op televisie die hem tot dé controversiële figuur van de Franse politieke klasse maakte: mensen haten hem of houden van hem. Zijn programma Face à l’info gaf een tweede leven aan de 24-uurs nieuwszender CNews, die nu in opkomst is als een platform voor extreemrechtse ideeën, vergelijkbaar met het Amerikaanse Fox News.

‘We houden de mogelijkheid open om de stekker eruit te trekken, mocht dat nodig zijn’

De kracht van Zemmour is dat hij een denker is die kan praten over De Gaulle, de Franse Revolutie en Karel Martel, maar die ook vernietigende teksten uitkraamt die op Twitter rondgepompt worden. De oproep om zijn publiek om te vormen tot een politieke kracht wordt steeds luider.

Hij moet nog een beslissing nemen, volgens degenen die achter de schermen werken aan zijn mogelijke campagne. ‘Hij is momenteel geen kandidaat’, zegt Jacques Bompard, de burgemeester van Orange, die een lijst van ‘vrienden van Eric Zemmour’ steunt voor de regionale verkiezingen van 20 en 27 juni.

Er zijn echter tekenen dat de voorbereidingen voor een campagne in volle gang zijn. ‘We hebben de structuur’, zegt iemand die werkt voor de beweging “Ik teken voor Zemmour”. ‘Maar we houden de mogelijkheid open om de stekker eruit te trekken, mocht dat nodig zijn.’ De regionale verkiezingen zullen cruciaal zijn, voegt hij eraan toe. Een slechte score van de RN zou Zemmour op de voorgrond kunnen plaatsen.

Zijn electoraat bestaat uit televisiekijkers, rijke 50-plussers, maar ook ‘zelfstandigen en eigenaren van kleine bedrijven’.

In de afgelopen twee maanden hebben zijn aanhangers groepen opgericht op Telegram, Twitter en elders, die hem oproepen om zich in 2022 verkiesbaar te stellen. Zemmour is ook op zoek naar een campagneleider, zo meldt ‘Playbook Paris’, een rubriek van Politico: Patrick Stefanini, die verschillende rechtse campagnes heeft geleid, waaronder die van oud-premier François Fillon in 2017, is benaderd.

‘Hij heeft me verteld over zijn project en ik luisterde met belangstelling’, zegt Stefanini. ‘Hij is enorm getalenteerd, zijn project is interessant, maar is zijn talent met woorden ook een politieke kracht? Heeft hij de capaciteit om een echt team op te bouwen?’

Rechts ingehaald

Het kamp van Marine Le Pen neemt Zemmours mogelijke presidentiële kandidatuur ondertussen zeer serieus. ‘Naast hem zie ik er redelijk uit. Hij ziet een botsing der beschavingen, terwijl ik zeg: ja, de islam is verenigbaar met de republiek’, zei ze in een privégesprek over haar potentiële rivaal. ‘Hij duwt me naar centrumrechts’, voegde ze eraan toe.

Door deze ‘normalisering’ lijkt RN grotere aantrekkingskracht te krijgen, maar de strategie dreigt ook ruimte te creëren voor een nog rechtsere kandidaat. Marine Le Pen slikte haar trots in en vroeg haar vader, die ze eerder deze maand uit de partij had gezet, om haar te helpen in de strijd tegen Zemmour, aldus een artikel in Le Point dat door verschillende partijfunctionarissen werd bevestigd. 

De beslissing om op te gaan voor het presidentschap is riskant voor Zemmour: als hij aan dit hachelijke electorale avontuur begint, loopt hij het risico zijn verdiensten als journalist bij CNews en bij het conservatieve dagblad Le Figaro te verliezen. Volgens een peiling zou 13 procent van de Fransen op hem stemmen, maar slechts 4 procent zegt zeker op hem te zullen stemmen.

Aanranding

En dan zijn er zijn relaties met vrouwen. Verschillende vrouwen hebben hem de afgelopen twee maanden beschuldigd van aanranding. Er zijn nog geen klachten ingediend, maar deze beschuldigingen zetten Zemmour en de zijnen onder druk. En met een grotere publieke bekendheid zal er ook meer publieke controle komen.

De campagne van Macron in 2017 overtuigde velen ervan dat het mogelijk is om president te worden zonder partij en zonder ervaring. Zemmour is zich er echter ongetwijfeld van bewust dat Macron niet zomaar naar het Elysée kwam, maar dat hij ministeriële assistentie, geld en steun van politieke zwaargewichten had.

‘Zemmour is geen man om zijn comfortabele leven op te offeren. Hij is in staat tot intellectuele transgressie, maar niet tot daadwerkelijke’, denkt een prominente rechtse politiek adviseur. ‘Zijn vrienden en anderen die hem heel goed kennen, weten dat hij niet tot de bodem zal gaan. Het is een kleine voorstelling die hij opvoert’, voegt hij eraan toe. Er is ook de angst dat Zemmour de kansen van Marine Le Pen zou torpederen, en dat zouden zijn fans hem nooit vergeven. 

De speculaties over zijn mogelijke kandidatuur zijn echter secundair naast een potentieel krachtiger fenomeen. Naast zijn media-optredens bouwt Zemmour een netwerk op dat als hefboom kan dienen in een tijd waarin immigratie en veiligheid belangrijke kwesties zijn voor kiezers.

Zijn online supporters, van wie sommigen afkomstig zijn uit de gaming-wereld, kunnen een belangrijke kracht zijn, zegt iemand die voor zijn beweging werkt. ‘Er zijn er niet veel voor nodig, misschien honderdvijftig, tweehonderd. Als ze allemaal online hetzelfde onderwerp gaan pushen, wordt het trending.’ Die kracht zou kunnen worden gebruikt om Le Pen te promoten, te beschadigen of ter verantwoording te roepen. 

Inmiddels merken aanhangers van Zemmour dat er nu ook ministers naar zijn uitzendingen beginnen te komen. Het is een teken dat zelfs Macron luistert.


Zalm krijgt een lift

Californië gaat zalm per tankwagen naar de oceaan vervoeren. De maatregel is bedoeld om de overlevingskansen van de vissen te vergroten, schrijft The Guardian.

In de staat aan de Amerikaanse Westkust waar een ‘historische’ droogte heerst, zullen dit jaar bijna zeventien miljoen stuks zalm ‘een helpende hand krijgen’ om de oceaan te kunnen bereiken. Babychinookzalm uit Central Valley in Californië moet een lange tocht stroomafwaarts maken naar de oceaan, maar om dit jaar te kunnen overleven is een vloot vrachtwagens nodig die de vissen naar zee transporteert. ‘Dit is niet de eerste keer dat natuurbeheerders zalm stroomafwaarts vervoeren, maar dit jaar drogen de rivieren sneller op dan normaal en zijn ze te heet voor zalm om te kunnen overleven’, aldus de krant. In totaal worden 16,8 miljoen vissen vervoerd met 146 ladingen, in vrachtwagens met temperatuurregeling.

Californië beleeft het op drie na droogste jaar in de geschiedenis van de staat. De meeste waterreservoirs zijn met minder dan 50 procent van de totale capaciteit gevuld en sommige rivieren stromen dit voorjaar met slechts 30 procent van hun gemiddelde snelheid. De hoge temperaturen betekenen ook dat regen eerder verdampt voordat de grond wordt bereikt waardoor de bodem sneller uitdroogt. 

De zalm, die zowel commercieel als recreatief wordt gevangen, genereert jaarlijks meer dan 900 miljoen dollar aan inkomsten voor Californië. De kosten om de zeventien miljoen vissen een lift te geven naar de oceaan zullen meer dan 800.000 dollar bedragen, maar de inspanning zal veel van de 23.000 banen in de visserijsector kunnen redden.

Recent verschenen