Dave Chapelle had het nog zo beloofd: geen transfobe grappen meer. Toch kon de komiek het niet laten in zijn nieuwste Netflix-show. Verder: Musea maken steeds vaker gebruik van kopieën om kwetsbare originelen te beschermen. Wat zegt dat over de waarde van een kunstwerk? & Meer aanraders van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Dave Chapelle laat zich niet de mond snoeren
Editor at large Katrien Gottlieb gaat dit weekeinde naar The Closer kijken van de alweer gecancelde Dave Chappelle, een van de best verdienende komieken in de VS. Onder druk heeft Netflix al eerder een show van Chappelle van het streamingplatform gehaald. En ook deze week werd er moord en brand geschreeuwd over The Closer, nu (nog) te zien op Netflix.
Chappelle had het toch weer gedaan, ondanks zijn belofte aan de lhbtq-gemeenschap om geen transfobe grappen meer te maken ‘totdat we er allemaal om kunnen lachen’: controversiële opmerkingen maken over trans personen. Zo schoof het geen centimeter op met de strijd om gelijke behandeling. Zo hield je de status quo en machtsstructuren in stand waarvan een kleine groep al veel te lang van heeft geprofiteerd.
Met het mij van niet woke zijn en verre van politiek correct beschuldigende vingertje dicht in het vizier, pleit ik toch tegen elke vorm van censuur
Allemaal waar. Maar dat een komiek zich niet de pas af laat snijden en een eigen repertoire kiest, is toch een vereiste in dat vak? Net zoals de ander geen enkele verplichting zou hoeven voelen om wel of niet naar die komiek te kijken? Een vegetariër hoeft toch ook niet verplicht naar een slachthuis? Met het beschuldigende vingertje in het vizier, dat mij wijst op niet woke en verre van politiek correct gedrag, pleit ik toch tegen elke vorm van censuur. Net zoals de vandaag met de Nobelprijs voor de Vrede bekroonde journalist Maria Ressa en de Russische journalist Dimitri Moeratov. Een schitterende kroon op het belang van hun inzet voor het vrije woord.
Gipsafgietsels zijn terug van weggeweest
Met de toenemende aanwezigheid van 3D-kopieën op bijvoorbeeld tentoonstellingen, die worden geëxposeerd om originelen te beschermen tegen beschadiging en verval, lijken ook gipsafgietsels weer in genade te worden aangenomen, las redacteur IJsbrand van Veelen op de site Hyperallergic.
Gipskopieën van klassieke beelden in musea en universitaire collecties hielpen studenten en kunstenaars in de negentiende eeuw om te oefenen met tekenen. En ze stelden mensen in staat om de ervaring van originele Griekse en Romeinse sculpturen te benaderen, zonder dat ze daarvoor op reis hoefden. Maar in de eeuw daarna werden gipskopieën als smakeloos en zielloos beschouwd en vaak lagen ze te verkommeren in opslagplaatsen of stookruimten waar niemand zich vertoonde. Met uitzondering van afgietsels van dinosauriërs en replica’s van gebouwen, waren veel Europese en Noord-Amerikaanse musea terughoudend geworden om kopieën te exposeren want ze werden als minderwaardig beschouwd. In 2007 sloot het Museum voor Volkenkunde in Hamburg zelfs een tentoonstelling toen bekend werd dat van China geleende soldaten van het beroemde terracottaleger niet de werkelijke tweeduizend jaar oude artefacten waren, maar hun kopieën, ook al betoogde de Koreaans-Duits filosoof en schrijver Byung Chul Han dat het ging om exacte reproducties van het origineel, die voor Chinezen even waardevol zijn als het origineel.
Wie bepaalt wat er bewaard moet worden en gekopieerd moet worden?
Maar sinds enige tijd lijkt de acceptatie van gipskopieën op de weg terug. De Gipsformerei (gipswerkplaats) van de Berlijnse Staatsmusea vierde in 2019 zijn tweehonderdste verjaardag met een tentoonstelling van gipsafgietsels en 3D-modellen en in maart van dit jaar organiseerde de British Academy een internationale conferentie over gipsafgietsels. Het Oriental Institute Museum van de universiteit van Chicago postte op zijn Instagram-account berichten over de geschiedenis van hun gipsafgietsels.
Net als gipsafgietsels in de negentiende eeuw zorgen 3D-geprinte kopieën van objecten en plekken zoals de grotten van Lascaux of het graf van Toetanchamon er momenteel voor dat meer mensen ze kunnen zien en ervaren zonder dat de originelen worden aangetast.
Maar wie bepaalt wat er bewaard moet worden, wat er gekopieerd moet worden? Wie mag de originelen zien en ervan genieten? Wie is eigenaar van deze kopieën, van de rechten om de originelen te reproduceren en van het auteursrecht op de afbeeldingen? Die vragen probeert Pinar Durgun te beantwoorden in dit artikel.
Lees ook:
De schaarste-economie
‘De schaarste-economie’ daar bevinden we ons op dit moment in volgens dit artikel dat Arthur van der Meeren las in The Economist. De auteur(s) (The Economist-artikelen worden niet ondertekend) stellen dat we op dit moment een grote economische omwenteling meemaken: na jaren van een gebrek aan uitgaven onder het motto van bezuinigen, is geld uitgeven weer helemaal terug, zowel bij overheden als bij de consument.
Brengt de economische hosannastemming ons niet van de regen in de drup?
Geld moet rollen, de economie moet draaien en we stimuleren ons de coronacrisis uit – niet zonder succes. Maar brengt de economische hosannastemming ons niet van de regen in de drup? Zo is nu al te zien – zeker in het Verenigd Koninkrijk waar de bevolking ook nog kampt met de gevolgen van brexit – dat het aanbod de groeiende vraag niet bij kan benen. Er is een tekort aan werknemers, grondstoffen en brandstof, wat leidt tot inflatie. Het grotere gevaar schuilt in de reactie van de politiek: raken politici in paniek en nemen ze hun toevlucht tot protectionisme en soepelere CO2-normen, dan zijn we straks nog verder van huis.
Lees ook:
Latijns-Amerika en de Pandora Papers
Het kan niemand ontgaan zijn: de publicatie van de Pandora Papers. Via een lek is informatie vrijgekomen over de zakelijke transacties van politici, beroemdheden en zakenlieden in belastingparadijzen. Meer dan 600 journalisten uit 117 landen verbonden aan het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) hebben bijna 12 miljoen documenten bekeken waaruit blijkt hoe de rich and famous belasting ontwijken.
Een van de bevindingen van het onderzoek is dat drie Latijns-Amerikaanse presidenten hun geld hebben of hadden zitten in schimmige offshorebedrijven: Sebastián Piñera (Chili), Guillermo Lasso (Ecuador) en Luis Abinader (Dominicaanse Republiek). Hoewel dit niet strafbaar is, roept het wel vragen op. Een onweerlegbaar feit is dat het niet betalen van belastingen een directe invloed heeft op de ontwikkeling van een land, stelt de Latijns-Amerikaanse podcast El Hilo. Wat betekent dit in de meest ongelijke regio ter wereld? Een aanrader van redacteur Joep Harmsen.
‘Welke gevolgen heeft het voor mij als een miljonair geen belastingen betaalt?’
Deze en meer vragen – zoals: Wat is een offshorevennootschap? Hoe werken belastingparadijzen? Welke gevolgen heeft het voor mij als een miljonair geen belastingen betaalt? Waarom moeten we ons zorgen maken over deze onderzoeken? – beantwoordt onderstaande podcast van de Amerikaanse publieke omroep NPR en gemaakt in samenwerking met Vice News.
Met bijzondere aandacht voor de Chileense president Piñera, die zich altijd heeft uitgesproken tegen belastingparadijzen.
Ook de Ecuadoriaanse krant El Universal maakte een overzichtelijk explainerfilmpje over de implicaties van de Pandora Paper voor Latijns-Amerika:
