Kathryn Schulz vraagt zich in The New Yorker af waarom we verhalen over slimme, geweldloze kunstroven zo heerlijk vinden. De leestips voor dit weekend van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Waarom vinden we verhalen over kunstroven zo aantrekkelijk?
Het verhaal van het Franse stel Stéphane Breitwieser en zijn (inmiddels ex-)vriendin Anne-Catherine Kleinklaus is wellicht bekend, schrijft redacteur IJsbrand van Veelen: eind twintigste eeuw pleegden ze een onwaarschijnlijke reeks kunstdiefstallen met een totale waarde van zo’n 1,5 à 2 miljard. Dat ging niet om het geld: Stéphane is kunstliefhebber en stouwde zijn slaapkamer in het huis van zijn moeder vol met gestolen schoonheid van vooral zestiende en zeventiende eeuwse meesters. Het ging pas mis toen zijn moeder hoorde dat hij was opgepakt: ze begon kunstwerken van onschatbare waarde te vernietigen in een poging bewijsmateriaal te verdoezelen.
Over deze geschiedenis verscheen onlangs The Art Thief: A True Story of Love, Crime, and a Dangerous Obsession van Michael Finkel, zelf overigens ook niet van onbesproken gedrag. Finkel moest in 2002 opstappen als journalist bij The New York Times nadat was gebleken dat hij een niet-bestaande persoon had opgevoerd, samengesteld uit meerdere personen. Hij revancheerde zich na zijn vertrek met twee bekroonde boeken en komt nu dus met The Art Thief.
‘Van alle onschatbare objecten ter wereld leent niets zich zo goed voor een overvalverhaal als kunst’
In haar bespreking van het boek in The New Yorker richt Kathryn Schulz zich vooral op de vraag waarom we verhalen over slimme, geweldloze roven en overvallen zo heerlijk vinden. Het genre – waartoe speelfilms als Ocean’s Eleven en Gone in 60 Seconds behoren – kent een aantal conventies, schrijft Schulz. Het moet bijvoorbeeld gaan om objecten met een spectaculaire waarde en tijdens voorbereidingen voor de roof moet minstens één keer ‘een onmogelijke klus’ of iets dergelijks worden gezegd.
En: ‘Van alle onschatbare objecten ter wereld leent niets zich zo goed voor een overvalverhaal als kunst. Niet alleen omdat kunst duur is, gehuisvest in grote instellingen en moeilijk te stelen, maar ook omdat iedereen die gemotiveerd is om kunst te stelen – vanwege de kunst, zoals de conventie voorschrijft – intrinsiek verfijnd lijkt, een soort van deftige dief wiens morele fouten worden overschaduwd door een uitstekende smaak.’ Meer over haar vraag why do heist stories steal our hearts? lees je hier.
Vijf verdiepende leestips
» Voordat Jevgeni Prigozjin leider was van een huurlingenleger, voerde hij al een onlineleger van trollen aan: het Internet Research Agency. Dat bedrijf was onder andere verantwoordelijk voor een desinformatiecampagne tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. The Intercept analyseerde hoe Prigozjin en zijn trollenleger de publieke opinie in Rusland probeerden te beïnvloeden in aanloop naar en tijdens zijn opstand tegen de Russische legerleiding. Een ‘social media blitz’ aldus het Amerikaanse nieuwsplatform.
» Een onderzoek van El País, samen met het in Nederland gevestigde Lighthouse Reports, onthult dat de officiële versie van de Griekse kustwacht over wat er is gebeurd bij de schipbreuk op 14 juni waarbij meer dan zeshonderd mensen om het leven kwamen niet klopt. Ze spraken verschillende overlevenden die een heel ander verhaal vertellen: ‘De kustwacht sleepte onze boot op hoge snelheid mee en toen kapseisden we.’
» De Democraten in de Verenigde Staten zijn ervan overtuigd dat ze de aankomende midterm-verkiezingen gaan winnen als ze campagnevoeren voor abortusrechten. Het onderwerp is een hot topic geworden in de Amerikaanse sinds het federale recht op abortus is afgeschaft door het Hooggerechtshof. Als de Democraten het lukt om hun kiezers naar de stembus te krijgen in naam van abortusrechten dan maken ze een goede kans om ook de presidentsverkiezingen van 2024 te winnen, analyseert The Atlantic.
» Spaanse vrouwen zijn trots op hun onafhankelijkheid en hun hoge arbeidsparticipatie. Dat komt echter niet omdat mannen dit voor hen mogelijk maken, maar door het zwarte huishoudelijke werk van Latijns-Amerikaanse vrouwen, schrijft Süddeutsche Zeitung. De Beierse krant volgde een van die uitgebuite vrouwen tijdens haar werk. Het leverde een uitgebreid beeld op van onderbetaling, lange werkdagen en het missen van kinderen die leven op een ander continent.
» Neue Zürcher Zeitung schreef een portret van de Iraanse internetactivist Sina Rabbani. Als kind was hij getuige van hoe zijn broer stokslagen kreeg door leden van de Revolutionaire Garde, nu zet hij zich in voor vrijheid op het internet voor Iraniërs via het Tor-project. Zo ontwikkelde hij een webbrowser waarmee Iraniërs anoniem kunnen internetten. Geen luxe in een land waar het strengste beleid op het gebied van internetcensuur kent.
