Worden de Canarische Eilanden het nieuwe Lesbos?

De Canarische Eilanden hebben dit jaar acht keer zoveel migranten ontvangen als vorig jaar. Spaanse opiniemakers zien dat de eilanden de toestroom niet meer aankunnen en dringen aan op actie om een volgende humanitaire ramp te voorkomen.

Sinds het begin van dit jaar kampen de Canarische Eilanden met een grote instroom van migranten uit Afrika. ‘De crisis op de Canarische Eilanden is een mislukking van de regering, die de opvang dringend moet verbeteren’, schrijft de Spaanse krant El País in een redactioneel commentaar. In de haven van Arguineguín verblijven nu meer dan tweeduizend migranten die in bootjes de oceaan zijn overgestoken.

‘De migratiecrisis op de Canarische Eilanden is te wijten aan de hoge toestroom, maar meer nog aan het slecht handelen van de regering’, aldus El País. ‘Niemand twijfelt eraan hoe moeilijk het is om tussen 1 januari en 15 november 16.750 mensen te ontvangen en op te vangen, met een voortrazende pandemie en de beperkte middelen op de eilanden. Maar de huidige situatie is onaanvaardbaar. De mensen die aankomen worden behandeld op een manier die niet strookt met de waarden van de Spaanse samenleving, en die het migratiebeleid in twijfel trekt.’

Ook El Mundo, een van de andere grote Spaanse dagbladen, levert in het redactionele commentaar kritiek op het regeringsbeleid omtrent de Canarische Eilanden. ‘De minister van Binnenlandse Zaken slaagt er (…) niet in de middelen en manschappen te mobiliseren die een land als Spanje ter beschikking staan om de migratiedruk (…) het hoofd te bieden.’ De oplossing moet de Spaanse regering volgens het dagblad zoeken in Brussel. ‘De situatie wordt nog verergerd door het onvermogen van Sanchez om de EU te betrekken bij het aanpakken van een crisis die Europa in zijn geheel treft. Europa ondervindt nog altijd de gevolgen van het ontbreken van een gemeenschappelijke, solide en toereikende migratiestrategie.’

Niet loyaal

De meeste migranten bereiken de eilandengroep via Marokko. Onder hen is een aanzienlijke groep Marokkanen. Het rechtse dagblad La Razón wijt de ontstane situatie dan ook aan de slechte diplomatieke betrekkingen tussen de linkse coalitieregering van Spanje en het Noord-Afrikaanse land. ‘Als we aan de illegale immigratie de dreiging van terrorisme en drugshandel toevoegen, wordt het duidelijk dat de stabiliteit van Marokko van strategisch belang is voor Spanje. (…) Maar de huidige “co-regering” van Sánchez en Iglesias heeft zich onverantwoordelijk en niet loyaal tegenover ons buurland opgesteld.’ Nu Marokko zijn grenzen heeft gesloten vanwege corona, kunnen migranten niet worden teruggestuurd.

Spanje bevindt zich niet in een migratiecrisis maar in een opvangcrisis, betoogt de Spaanse politicoloog Augusto Delkáder Palacios in de onlinekrant El Español. ‘Het is niet meer dan logisch om te denken dat een land met meer dan 47 miljoen inwoners de middelen en capaciteit heeft om de 30.000 mensen op te vangen die volgens gegevens van het ministerie van Binnenlandse Zaken in 2020 onrechtmatig over zee in Spanje zijn aangekomen.

Maar het migratiebeleid van Spanje is altijd in handen geweest van het ministerie van Binnenlandse Zaken en dus is het een kwestie van politie- en veiligheidsbeleid’, analyseert Delkáder Palacios. ‘[Door deze focus op veiligheid] wordt de integratiedimensie in feite tenietgedaan en genegeerd.’ De politicoloog roept op tot een beter evenwicht tussen het integratiebeleid en grensbewaking. ‘We moeten de fundamenten van het beleid van migratiebeperking bevragen.’

Opvang van migranten vindt nu voor een deel plaats in de hotels die leeg staan vanwege corona. Daar is de lokale overheid niet altijd blij mee. De Canarische gemeenten gaan vanaf 1 januari boetes opleggen aan hotels die illegale migranten huisvesten, bericht El País. Hotels hebben alleen een vergunning voor toeristische overnachtingen, aldus Onalia Bueno, burgemeester van Mogán. ‘Wij, de toeristische gemeenten, kunnen de problemen van de staat niet meer oplossen: de situatie is uit de hand gelopen’, stelt de burgemeester.