Volgens componist en trompettist Wynton Marsalis moet jazz ‘de idealen van vrijheid en democratie verspreiden’. Dit poogt hij in zijn nieuwe symfonie The Jungle, maar ook in lezingen, zoals dit weekend in Rotterdam.
Wynton Marsalis was achttien toen hij voor zijn muziekopleiding naar New York verhuisde, de stad die hij omschrijft als ‘de meest dynamische, bedrijvige en kosmopolitische metropool die de moderne wereld ooit heeft gekend’, aldus Financial Times. Veertig jaar later gebruikte hij deze stad als inspiratie voor zijn meest recente en vierde symfonie, genaamd The Jungle. FT beschrijft deze als ‘een zeer lijvige (…) symfonie vol onstuitbare energie, lef en gedrevenheid’. Deze zou meer samenhang vertonen dan eerdere werken van de uit New Orleans afkomstige trompettist en componist, die graag jazz, blues, big band en klassieke muziek combineert, maar bovenal jongeren in aanraking wil brengen met jazz.
Vanwege zijn uitgesproken visie op het genre zien sommigen hem als controversieel figuur, aldus The Independent. Volgens Marsalis is jazz, nadat het in New Orleans ontstond en zich doorontwikkelde tot de verschijning van John Coltranes A Love Supreme in 1964, in avant-gardistisch verval geraakt; ‘tot Marsalis in de jaren tachtig arriveerde als grote redder die amper zijn tienerjaren was ontgroeid.’
Door zijn opvattingen op tv te promoten, blies hij jazz nieuw leven in
‘Door zijn opvattingen op tv te promoten, blies hij jazz nieuw leven in en werd het genre verheven tot hogere cultuur.’ The Guardian omschrijft de muzikant als een ‘teleurgestelde modernist: enthousiast over de jazzavant-garde van de jaren twintig tot vijftig, niet onder de indruk van de postmoderne fusies en eigenzinnige abstracties die volgden’.
Voor Marsalis is jazz niet alleen de autobiografische muziek van de VS, maar bovendien het geluid dat ‘we de wereld rond hebben gestuurd om het beste wat ons land te bieden heeft te vertegenwoordigen’, vertelde hij Chicago Tribune. De grote jazzambassadeurs van het verleden verspreidden volgens hem idealen van vrijheid en democratie, belichaamd in de klanken van jazz. Hij ziet het als zijn missie ‘de maalstroom van het moderne leven [te begrijpen] en luisteraars te herinneren aan wat ons samenbrengt’.
Dat doet hij niet alleen in zijn muziek, maar ook in artikelen en lezingen. Op 12 november houdt Marsalis op de Erasmus Universiteit Rotterdam een Nexus-lezing over muziek, cultuur en democratie.
