Moederschap betekent niet alleen liefde en geborgenheid – het kent ook pijn, verlies en strijd. De tentoonstelling Good mom/bad mom, Unraveling the Mother Myth in het Centraal Museum Utrecht ontmantelt de mythes rond moederschap door perspectieven te presenteren die lange tijd onzichtbaar zijn geweest.
Moeder en kind zijn in de beeldende kunst ontelbare keren afgebeeld, in het verleden meestal verzorgend, in ontroerende omhelzingen, kammend, voedend, wiegend, netjes aangekleed of juist niet. In de moderne kunst hebben (veelal) vrouwelijke kunstenaars andere aspecten van het moederschap verwerkt. In Do not abandon me bijvoorbeeld, een samenwerking tussen Louise Bourgeois en Tracey Emin bestaande uit zestien prenten, worden fysieke driften verbeeld en de angst voor verlies en verlating. Bourgeois begon met het schilderen van torso’s, waarbij ze vloeiende silhouetten tekende, ingekleurd met rode, blauwe en zwarte verf. Ze gaf ze vervolgens door aan Emin, die op Bourgeois’ torso’s kleinere figuren tekende. In één ervan kust een vrouw een rechtopstaande fallus; in een ander steekt een kleine, foetusachtige vorm uit een gezwollen buik.
In Mutterfreude (2021) van Miriam Cahn lijken moeder en kind één wezen, onlosmakelijk verbonden
Bij Buhlebezwe Siwani gaat het over zwarte moeders wier kinderen tot slaaf werden gemaakt. In het werk van Frida Kahlo en Miriam Cahn zijn de minder idyllische kanten van het moederschap een thema, zelfs als het gaat om een moeder die nooit gebaard heeft. Kahlo’s verlangen naar het moederschap kon nooit bevredigd worden omdat een verkeersongeluk haar lichaam zo ernstig beschadigde dat het voor haar onmogelijk was een kind te krijgen. Verdriet over onvoldragen zwangerschappen is een terugkerend thema op haar schilderijen. In Mutterfreude (2021) van Miriam Cahn lijken moeder en kind één wezen, onlosmakelijk verbonden, net als de vreugde en pijn die inherent zijn aan het moederschap en het vrouw-zijn.
Good mom/bad mom, Unraveling the Mother Myth. Centraal Museum Utrecht, 29/3 tot 14/9
