De smurfen vieren dit jaar hun vijfenzestigjarig bestaan. De populaire blauwe figuurtjes zijn zelfs benoemd tot duurzaamheidsambassadeurs van de VN. En verder: hoe mensen na de coronapandemie op het werk hun draai hebben gevonden. De aanraders van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Werken na corona
Er zijn bijna drie jaar verstreken sinds we vanwege corona gingen thuiswerken, ‘en het werkende leven van veel mensen is sindsdien nooit meer hetzelfde geweest’, schrijft The Guardian. Sommige werknemers keerden nooit meer terug naar een fysiek kantoor; anderen pasten zich op een andere manier aan en gingen bijvoorbeeld hybride werken, dus afwisselend thuis en op kantoor. Een aanrader van redacteur IJsbrand van Veelen.
Naar de nieuwe manieren van werken is inmiddels veel onderzoek gedaan. Linda Geddes biedt in The Guardian een overzicht van de lessen die we op grond van recent onderzoek zouden kunnen trekken over flexibeler werken. Je leest ze hier.
Het veelbewogen leven van de smurfen
De smurfen bestaan dit jaar vijfenzestig jaar. De blauwe dwergen met de witte mutsen en broekjes werden in 1958 bedacht door de Belgische striptekenaar Peyo. Sindsdien hebben ze in menig hart een plekje weten te veroveren. Reden waarom er afgelopen week uitgebreid aandacht werd besteed aan de stripfiguren op de kinder- en jeugdboekenbeurs van Bologna, de grootste van Europa.
In een komisch geschreven artikel in El País, dat redactiestagiair Marc van Rijswijk afgelopen week tegenkwam, wordt ingegaan op de ontstaansgeschiedenis en de doorgaande ontwikkeling van de smurfen. Over de hele wereld zijn ze bekend en hun stripboeken zijn in maar liefst vijfenvijftig talen vertaald. Mede om die naamsbekendheid zal de VN de smurfen hebben benoemd tot duurzaamheidsambassadeurs; of was deze keuze vooral gebaseerd op de teamspirit waarmee ze samen problemen oplossen en de milieuvriendelijke paddenstoelhuisjes waar ze in wonen?
De hiërarchie binnen het smurfendorp zou op stalinistische leest geschoeid zijn
De strips werden soms zelfs aan het kapitalisme of het nazisme gelinkt. Zo zou het personage Gargamel afgeleid zijn van de stereotypes waarmee de nazi’s de joden afschilderden: een schurk met een uitstekende neus die belust is op goud. De hiërarchie binnen het smurfendorp zou op stalinistische leest geschoeid zijn: één grote leider, het belang van het collectief en de nagenoeg complete afwezigheid van privébezit. Lees er hier meer over.
De handschoenen mogen af
Denk aan een boek van honderden jaren oud. Vergeeld perkament, een verweerde leren omslag en rijk geïllustreerde initialen. Een bibliothecaris of conservator slaat het boek open en bladert erin. Nu de prijsvraag van de dag: draagt diegene wel of geen witte katoenen handschoenen? Wel? Fout. Een veelgemaakte misser, zo blijkt uit dit artikel in The New York Times, getipt door redacteur Joep Harmsen.
‘Handschoenen verminderen de tastzin, waardoor de kans toeneemt dat je per ongeluk een bladzijde scheurt’
Bibliothecarissen en conservatoren die veel met oude boeken werken – en dat ook posten op social media – krijgen vaak geschokte reacties. ‘Deze foto is verontrustend,’ schreef een lezer van de New Yorkse krant naar aanleiding van een foto van een oude Hebreeuwse bijbel. ‘Waarom raakt deze persoon zo’n oud boek aan zonder handschoenen?’
Het antwoord op die vraag is simpel: ‘Handschoenen verminderen de tastzin, waardoor de kans toeneemt dat je per ongeluk een bladzijde scheurt, pigmenten uitsmeert, losse fragmenten losmaakt – of erger nog, het boek laat vallen. En wat de associatie met reinheid ook mag zijn, katoenen handschoenen trekken vuil aan. Ze leiden ook tot zweethanden, waardoor vocht ontstaat dat een pagina kan beschadigen.’
Waar komt deze wijdverspreide misconceptie dan vandaan? Vooral uit films, zo blijkt. Lees het hele artikel hier.
Gezocht: moordenaars van Victor Jara
Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat de Chileense president Salvador Allende werd afgezet door het leger. Na de staatsgreep, die werd georkestreerd door de CIA, kwam de legergeneraal Augusto Pinochet aan het roer te staan. Hij opende een bloedige jacht op aanhangers van Allende, vooral communisten en socialisten.
Ook de culturele sector moest het ontgelden. Zangers en schrijvers die kritisch waren op het nieuwe regime vluchtten het land uit of belandden in de cel. Een van de gearresteerde artiesten was Victor Jara, een aanhanger van Allende die in zijn liedjes zong over de kloof tussen arm en rijk.
Massacre at the Stadium is ijzingwekkend en bloedstollend
Net als veel andere tegenstanders van Pinochet werd hij naar het Estadio Nacional, het grote voetbalstadion in Santiago, gebracht. Wat er toen met hem is gebeurd is een mysterie. Hij zou gemarteld zijn, zijn vingers waarmee hij gitaar speelde zouden zijn gebroken, en vervolgens zou hij doorzeefd zijn met kogels. Enkele dagen later werd zijn lichaam gevonden langs een treinspoor in een buitenwijk van Santiago.
De daders zijn nooit gepakt. Vijftig jaar later lijkt daar geen verandering in te komen. Netflix wijdde er een aflevering aan in de serie ReMastered, over mysteries rondom artiesten. Massacre at the Stadium, over Victor Jara, is ijzingwekkend, bloedstollend en geeft een uitstekend beeld van de dagen na de staatsgreep die Chili tot op de dag van vandaag bezighoudt. Een aanrader van redacteur Boris van der Spek.
Vijf verdiepende leestips
» In Nepal ligt het dorpje Phortse, gelegen op maar liefst 3840 meter hoogte. De inwoners van dit plekje lijken een aangeboren bekwaamheid te hebben om de Mount Everest te beklimmen: geen Sherpa-dorp waar zoveel Everest-beklimmers wonen als Phortse. Hoe komt dat? South China Morning Post zoekt het voor u uit in deze prachtige reportage.
» Waar Afrikaanse landen voorheen te lijden hadden onder hongersnood en daaraan gerelateerde ziektes als hongeroedeem, lijken sommige landen nu juist tot het andere uiterste te vervallen. Welvaartsziektes als diabetes en hypertensie doen steeds meer opgeld in de meeste landen ten zuiden van de Sahara, maar de aandoeningen worden zelden gediagnosticeerd of behandeld. Hierdoor dreigt de vooruitgang in levensverwachting weer ongedaan te worden gemaakt. The New York Times schrijft erover in deze boeiende reportage.
» Het wordt in China steeds lastiger om je kritiek op de regering te uiten en op wat voor manier dan ook te laten merken dat je niet achter de overheid staat. Vanwege de invoering van een draconische veiligheidswet, de dreigende schaduw van China en economische zorgen keren veel Hongkongers hun vaderland de rug toe en zoeken ze hun heil elders. Er zijn echter ook dissidenten die in Hongkong blijven. Vier van hen vertellen wat hen drijft in een interessant interview met de Neue Zürcher Zeitung.
» ‘Mijn moeder en ik zijn in verschillende culturen en met verschillende verwachtingen opgegroeid, en daarom hadden we vaak stevige meningsverschillen. Maar naarmate mijn dochter ouder wordt, ben ik onze verhouding in een ander licht gaan zien’, schrijft Dina Nayeri, een vrouw van Iraanse afkomst die in een andere cultuur en taal opgroeide dan haar moeder. Lees in dit lange artikel van The Guardian haar indrukwekkende verhaal.
» Leerlingen in de watten leggen en veel complimentjes geven: niet als het aan superstrenge scholen in Engeland ligt, die steeds meer in zwang raken. Een journalist van The Economist ging op bezoek bij een van die scholen, de Michaela Community School in Noord-Londen en doet verslag van zijn bevindingen in een leuk geschreven reportage. Lees het hier.
