‘De brandstichter’, zo typeert het Duitse weekblad Stern de Turkse president vanwege zijn provocatieve stijl in een uitgebreid profiel in aanloop naar de presidentsverkiezingen. En verder: wordt 2023 eindelijk het jaar waarin we massaal insecten gaan eten – het duurzame vleesalternatief? De aanraders van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Rusland als imperialistische macht
Botakoz Kassymbekova is universitair docent Moderne Geschiedenis aan de Universiteit van Basel, gespecialiseerd in stalinisme en poststalinisme. Redacteur IJsbrand van Veelen las het opiniestuk dat ze deze week schreef voor Al Jazeera getiteld How Western scholars overlooked Russian imperialism. Daarin betoogt ze dat de westerse academische wereld de erfenis van het Russische Rijk en de Russische imperialistische neigingen veel te lang heeft genegeerd.
Kassymbekova wijst erop dat het imperialisme van westerse mogendheden nauwkeurig en grondig is bestudeerd, in tegenstelling tot dat van Rusland. En dat terwijl ‘de Russische imperiale ambities teruggaan tot de zestiende eeuw, toen het Grootvorstendom Moskou, of Moskovië, zichzelf uitriep tot het derde Rome, de opvolger van het Byzantijnse Rijk en beschermer van alle orthodoxe christenen.’
Ze schetst vervolgens de geschiedenis van de koloniale, imperialistische ambities van Rusland tot op heden, en stelt vast dat ‘velen in de westerse academische wereld in het antikoloniale verhaal trapten dat Moskou probeerde te verkopen, omdat zij officiële verklaringen slikten en wilden geloven in het verhaal van het communistische anti-imperialisme’.
‘Om Rusland te begrijpen, moet men luisteren naar degenen die onder Russisch koloniaal bewind leefden’
Kassymbekova pleit ervoor om die mythe bij het oud vuil te zetten en Rusland daadwerkelijk als een imperialistische macht te zien. ‘Om Rusland te begrijpen, moet men luisteren naar degenen die onder Russisch koloniaal bewind leefden. Om voormalige en huidige Russische koloniën te begrijpen, moet men luisteren naar historici uit deze plaatsen en moet men hun culturen, talen en geschiedenis bestuderen, zowel geschreven als ongeschreven. Om de uitweg uit koloniale dictaturen naar waarde te kunnen schatten, moet men de succesvolle transformaties van staten als Oekraïne bestuderen.’
Lees ook:
Insecten op het menu
Wetenschappers van de Economische Universiteit in Wrocław hebben het marktpotentieel
van eetbare insecten onderzocht. Wegens hun hoge voedingswaarden en rijke voedingsstoffen zoals eiwit, ijzer en calcium zouden ze vanuit gezondheidsoverwegingen een welkome aanvulling zijn op de vele dieetboeken en welvaartsziekten tegen kunnen gaan, schrijft Gazeta Wyborcza in een interessant artikel, aldus redactiestagiair Marc van Rijswijk. Daar komt nog bij dat de productiekosten bij eetbare insecten vele malen lager zijn dan bij pluimvee en ze van pas komen in de strijd tegen milieuproblemen als overbevissing en de uitstoot van broeikasgassen.
Om je reflexmatige weerzin tegen het eten van insecten te overwinnen, kun je eens op reis gaan naar een plaats waar het heel gewoon is om insecten te eten. Het kan ook helpen als de insecten niet als zodanig herkenbaar zijn, door ze bijvoorbeeld in de meel te verwerken. Het lijkt erop dat er met het oog op de gezondheid, economie en het milieu goede redenen zijn om aan eetbare insecten te beginnen, maar dat de drempel in ons werelddeel op dit moment nog te hoog is om eens lekker onbevangen je tanden in een vers afgebakken huisgemaakte gebraden sprinkhaan te zetten. Lees het hele artikel hier.
Lees ook:
Duitslands herontdekking van het leger
Ongeveer gelijktijdig met de toezegging van Duitsland om Leopard-tanks naar Oekraïne te sturen, publiceerde The New York Times een diepgravende longread over hoe in Duitsland over naar het leger wordt gekeken en hoe dat is veranderd sinds de oorlog in Oekraïne. Met als centrale vraag: ‘kan Duitsland weer een militaire grootmacht worden?’ Een aanrader van redacteur Joep Harmsen.
Er zijn nog wel wat beren op de weg voordat de Duitsers weer met trots naar hun leger gaan kijken. Natuurlijk speelt de pijnlijke en schaamtevolle herinnering aan de Tweede Wereldoorlog een rol, maar ook het feit dat Duitse soldaten herhaaldelijk betrokken zijn geweest bij opvallende gevallen van rechtsextremisme. ‘In december werden leden van Reichsbürger, een marginale groep van samenzweringstheoretici, beschuldigd van het beramen van een bizarre en potentieel gewelddadige staatsgreep om de regering omver te werpen en een prins te installeren; verschillende voormalig Bundeswehrsoldaten – en een actief lid – behoorden tot de vermeende coupplegers’, vat NYT samen.
Kijk ook deze interessante explainer van The Wall Street Journal.
Vijf verdiepende leestips
» Le Monde onderzocht hoe het leven van maffiabaas Matteo Messina Denaro eruitzag voordat hij bijna twee weken geleden werd gearresteerd op Sicilië. Aan de hand van verschillende getuigenissen beschrijft de Franse krant zowel de recente geschiedenis van de Cosa Nostra als die van Italië. Het levert een prachtige longread op die een goed beeld geeft van de cultuur van de maffia.
» Het Griekse onderzoeksplatform Solomon publiceerde onlangs een hartverwarmende reportage over Bosniërs die migranten helpen die langs de Balkanroute zijn gestrand. In een land dat nog steeds met zijn eigen littekens kampt, zijn veel inwoners solidair met degenen die de huidige oorlogen en ontberingen ontvluchten.
» ‘De brandstichter’ en ‘de onruststoker’, zo noemt het Duitse tijdschrift Stern de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in een uitgebreid profiel in aanloop naar de presidentsverkiezingen van dit jaar. Naast een verdeel-en-heersstrategie op het wereldtoneel, probeert de Turkse leider ook verdeeldheid te zaaien onder zijn bevolking.
» Stiekem zijn ze er wel trots op, al die aandacht voor de superieure Duitse Leopard 2-tank. Zo getuige ook een groot artikel in Süddeutsche Zeitung. De kop? ‘Made in Germany’. Wat volgt is een interessante uiteenzetting over de betekenis van de levering van de supertank aan Oekraïne. Is de tank wel zo goed als wordt beweerd, ook al heeft deze zich nooit bewezen op het slagveld?
» De Rusland-correspondent van El País stuitte op iets opmerkelijks: sinds oorlog met Oekraïne is de verkoop van George Orwellss 1984 de lucht ingeschoten. Wat blijkt? Lezers zoeken parallellen en antwoorden op de huidige situatie in dystopiën, zelfhulpboeken en klassiekers over oorlogen of autoritarisme, zoals de boeken van Lev Tolstoj of Thomas Mann.
