De Oostenrijkse auteur Eva Menasse is een verademing in het huidige publieke debat: genuanceerd, maar niet bang om tegen de heersende opinie in te gaan. Süddeutsche Zeitung volgde haar tijdens haar boektour. De aanraders voor dit weekend van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Eva Menasse, een onruststoker?
‘De onruststoker’, zo noemt Süddeutsche Zeitung Eva Menasse. In het interview van de krant met de Oostenrijkse auteur van onder ander de romans Dunkelblum zwijgt en Quasikristallen vraag je je af waarom, aldus redacteur Joep Harmsen. Zo verzet ze zich tegen de ego-gedreven debatcultuur en wil ze daarom haar boek niet op tv promoten. Over dagelijkse politiek laat ze zich nauwelijks uit. Ze gaat liever de diepte in. Interviews geeft ze nauwelijks, maar voor SZ maakt ze een uitzondering: ‘Dan heb ik tenminste een excuus om de anderen af te zeggen.’
De Duitse krant typeert haar als volgt: ‘In feite komt ze dichter bij het ideaal van een publieke intellectueel dan de meeste andere opiniemakers van onze tijd. Omdat ze zich politiek uit, maar niet constant. Omdat ze ongemakkelijke waarheden formuleert zonder dat ze tegendraads is om maar tegendraads te zijn. Omdat ze er geen moeite mee heeft om haar mond te houden als ze de weg niet kent in een onderwerp, wat volgens haar altijd het geval is als ze er niet jarenlang mee bezig is geweest. Kortom: omdat ze noch met de stroom mee, noch ertegenin zwemt, maar aan de kant zit en erover nadenkt.’ Een onruststoker? Verre van, eerder een bedachtzame denker.
Rusteloos, dat wel, of nieuwsgierig als je het in positieve bewoordingen zou beschrijven. Zo heeft ze ook haar eigen, joodse, familiegeschiedenis onderzocht: onvermoeibaar, tot de laatste steen boven water is. Dat sommige mensen in Oostenrijk onrustig worden van de zwarte bladzijden uit hun geschiedenis die ze opduikt, ligt meer aan hen dan aan Menasse. Lees het hele portret van Eva Menasse hier.
De desastreuze gevolgen van illegale visserij
Deze crossmediale productie van The New Yorker, gemaakt in samenwerking met Outlaw Ocean Project, is gewijd aan de illegale Chinese visserij. China heeft namelijk veel geld geïnvesteerd in vissersschepen over de hele wereld, deels om zijn invloed te kunnen uitbreiden. Met slimme trucs ontkomen ze aan de vastgestelde regelgeving waar vissersschepen normaal gesproken aan moeten voldoen. Dit heeft niet alleen desastreuze gevolgen voor het milieu, maar kost ook mensenlevens.
Op deze vissersschepen werken mensen in erbarmelijke omstandigheden, vaak tegen hun wil en zonder contact te mogen hebben met het thuisfront. Het artikel, aangevuld met video’s, foto’s en infographics, geeft je een schokkende inkijk in wat vooraf ging aan jouw tapashapje calamaris. ‘The Crimes Behind The Seafood You Eat’ is een aanrader van redactiestagiair Sterre Kilsdonk.
Nepnieuwsgolf sinds oorlog tussen Israël en Hamas
Redacteur IJsbrand van Veelen las het artikel ‘This War Shows Just How Broken Social Media Has Become’ in The Atlantic. Daarin schrijft Charlie Warzel naar aanleiding van de smerige oorlog tussen Hamas en Israël: ‘Sociale media zijn opnieuw het venster waardoor de wereld onuitsprekelijk geweld en wreedheid in een actief oorlogsgebied kan zien. Duizenden mensen, waaronder kinderen en ouderen, zijn gedood of gewond geraakt in Israël en de Gazastrook sinds Hamas zaterdag 7 oktober zijn verrassingsaanval lanceerde en je hebt het bloedbad waarschijnlijk zelf kunnen zien op X, TikTok of Instagram.’
Een van de grootste boosdoeners is miljardair Elon Musk: ‘Tijdens de eerste dagen van de oorlog tussen Israël en Hamas verspreidde X-eigenaar Elon Musk zelf vervalste video’s die op zijn platform werden gepubliceerd. Hij heeft ook expliciet zijn steun uitgesproken voor accounts waarvan bekend is dat ze valse informatie delen en verachtelijk antisemitisme verspreiden.’ Dat dit geen loze beschuldigingen zijn, wordt volgens Warzel aangetoond door een interview dat The New York Times hield met een Hamas-functionaris. Die zei dat zijn organisatie de gebrekkige moderatie op X (Musk heeft fors gesnoeid in de moderatie-afdeling) heeft gebruikt om gewelddadige, expliciete video’s op het platform te plaatsen om zo Israëlische burgers te terroriseren.
Informatiebronnen zoals Facebook of Twitter behoren tot het verleden, schrijft Warzel: ‘Het mondiale stadsplein – ooit de ambitieuze bestemming die door sociale-mediaplatforms aan ons werd beloofd – ligt in puin.’ Meer over zijn argumentatie daarvoor lees je hier.
Moravische witte wijn letterlijk en figuurlijk in zwaar weer
Tsjechië staat bekend om zijn hoge bierconsumptie. Het is het land waar het meeste bier gedronken wordt per hoofd van de bevolking, ook al is de consumptie de laatste jaren afgenomen. Toch zijn Tsjechen ook zeker niet vies van een wijntje op zijn tijd. Bij de wijnconsumptie is namelijk juist een stijgende trend zichtbaar: in 2021 werd een record gehaald van maar liefst bijna 21 liter per persoon per jaar. 78 procent van de consumenten geeft de voorkeur aan witte wijn, de wijnsoort die momenteel in zwaar weer verkeert doordat de temperaturen stijgen als gevolg van klimaatverandering, zo blijkt uit een artikel dat redacteur Marc van Rijswijk afgelopen week onder ogen kreeg.
In het artikel wordt gesteld dat witte wijn steeds meer uit de schappen van Tsjechische winkels dreigt te zullen verdwijnen. Deze bewering wordt gestaafd met het onderzoek van een team onderzoekers van Tsjechische universiteiten dat gepubliceerd is in het wetenschappelijk tijdschrift Heliyon, dat uitgegeven wordt door Elsevier. Tevens laat het artikel zien hoe klimaatverandering de productie van witte wijn in Tsjechië benadeelt, maar de productie van rode wijn ten goede komt. De kans is aanwezig dat Tsjechië in de toekomst de productie van witte wijn van de traditionele gebieden (vooral Zuid-Moravië) naar het noorden moet verplaatsen of witte wijn uit het buitenland moet importeren. Voor wie geïnteresseerd is in het onderzoek: je kunt het hier lezen (in het Engels).
Drie verdiepende leestips
» In nasleep van de aardbeving in Marokko heerst er angst voor seksueel misbruik van kinderen en kwetsbare vrouwen, schrijft Le Monde in een aangrijpende reportage vanuit het getroffen gebied. In de Hoge Atlas organiseren gemeenschappen en lokale organisaties zich om de kwetsbaarste slachtoffers van de natuurramp te beschermen tegen kidnapping en gedwongen huwelijken.
» Sinds corona zijn veel mensen betrokken bij een van de grootse arbeidsexperimenten uit de geschiedenis, schrijft The New York Times. Namelijk thuiswerken. De krant onderzocht de effecten hiervan, want na drie jaar beginnen we steeds meer te begrijpen hoe thuiswerken het leven van werknemers en de economie verandert.
» Yuval Noah Harari is altijd een lichtend baken in tijden van crisis. In The Washington Post laat de auteur zijn licht schijnen op de recente aanval van Hamas en wijst hij met een beschuldigende vinger naar Benjamin Netanyahu,. Netanyahu mag dan wel een PR-genie zijn, schrijft Harari, maar is een incompetente premier. ‘Zijn gedrag gedurende vele jaren heeft in Israël de omstandigheden geschapen voor een ramp.’
