AI-spraak- en vertaalsoftware wordt steeds beter, maar dat de technologie nog steeds geen vervanging is voor een tolk of vertaler van vlees en bloed toont The Guardian in een onthutsend artikel over afgewezen asielaanvragen door AI-missers. De tips voor dit weekend van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Stelen vanuit de gevangenis
‘How a Man in Prison Stole Millions from Billionaires’ is het soort kop dat redacteur IJsbrand van Veelen nagenoeg onmiddellijk tot lezen aanzet. Dit verhaal uit The New Yorker van Charles Bethea stelt geenszins teleur: het is niet alleen een fraai staaltje van superieure storytelling waar The New Yorker patent op heeft, maar ook inhoudelijk is het verbluffend, balancerend op de grens van het ongeloofwaardige.
‘Vanachter de tralies stal Arthur Cofield waarschijnlijk meer geld dan enige andere gevangene in de Amerikaanse geschiedenis’, schrijft Bethea. ‘Met behulp van mobiele telefoons die de gevangenis in waren gesmokkeld en steunend op een netwerk van mensen buiten de gevangenis, kreeg hij toegang tot de bankrekeningen van de zeer rijken. Vervolgens gebruikte hij hun geld om grote aankopen te doen – vaak goud – die hij naar Atlanta liet verschepen, waar ze werden opgehaald door zijn handlangers.’ Een deel van dat goud liet Cofield omzetten in contant geld, waarmee zijn handlangers auto’s, huizen en kleding kochten. Tegen de tijd dat Cofield werd aangeklaagd – onder andere voor identiteitsdiefstal en het witwassen van geld – had hij zeker vijftien miljoen dollar achterover gedrukt. Hoe zijn oplichterspraktijken tot stand kwamen, lees je hier.
Geen asiel door AI
Volgens vluchtelingenorganisaties in de VS is het daar slecht gesteld met de toegang tot tolken voor mensen die asiel aanvragen. In plaats daarvan vertrouwen de verschillende instanties die deel uitmaken van het Amerikaanse immigratiesysteem en zelfs sommige vluchtelingenhulporganisaties steeds vaker op AI-gestuurde vertaaltools zoals Google Translate en Microsoft Translator om die kloof te overbruggen, las redacteur Joep Harmsen in The Guardian in een onthutsend artikel.
Voor mensen die asiel aanvragen is het in de Verenigde Staten verplicht om hun aanvraag naar het Engels te vertalen, maar de overheid grijpt vaak kleine taaltechnische details aan om iemand te deporteren, aldus een asielexpert tegen de Britse krant. Des te belangrijker dat vertalingen kloppend zijn.
Ook in Nederland staat de toegang tot professionele tolken en vertalers onder druk. Dat komt eveneens door de slechte arbeidspositie van tolken en vertalers die voor de overheid werken, waardoor vooral degenen met veel ervaring uitstromen. Waartoe dat kan leiden, lees je in het artikel uit The Guardian. Zo werd een Latijns-Amerikaanse vrouw die asiel aanvroeg wegens huiselijk geweld uitgezet omdat ze haar gewelddadige vader ‘mi jefe’ noemde en de vertaalsoftware dit vertaalde als ‘mijn baas’ (de letterlijke vertaling), zonder naar de context te kijken.
Vijf verdiepende leestips
» Als je denkt dat het in het Midden-Oosten alleen maar kommer en kwel is, heb je het mis, schrijft The Economist. De economie groeit en het aantal oorlogen neemt er af. Dat komt vooral door de hoge olieprijs. ‘Een bonus van 3,5 biljoen dollar aan fossiele brandstoffen wordt besteed aan van alles en nog wat, van kunstmatige-intelligentiemodellen van eigen bodem en glimmende nieuwe steden in de woestijn, tot het vullen van de schatkist van gigantische staatsfondsen die de kapitaalmarkten van de wereld afstruinen op zoek naar deals.’ Alleen klimaatverandering kan daar nog roet in het eten gooien.
» Door Oekraïne te onderwerpen, hoopte Poetin een nieuw tijdperk in de mondiale politiek in te luiden, los van Amerikaans leiderschap, aldus Hanna Notte en Michael Kimmage in Foreign Affairs. In hun analyse van de geopolitieke motieven voor de oorlog in Oekraïne van Rusland stellen ze dat Poetin het Westen wil destabiliseren en nieuwe bondgenoten wil vinden via een nieuwe energiepolitiek (lees: goedkope olie en gas voor bondgenoten) en graandeals (lees: goedkoop graan voor bevriende landen en het blokkeren van Oekraïens graan). Op beide terreinen speelde Oekraïne voor de oorlog een grote rol als doorvoerland van Russisch gas en als graanexporteur, via pijpleidingen.
» De VS leveren sinds kort clustermunitie aan Oekraïne en daar zijn ze er maar al te blij mee. Maar helpt het ook? Dat onderzochten journalisten van The New York Times. Clustermunitie is in de meeste landen verboden vanwege humanitaire redenen. Ze leidt namelijk tot veel blindgangers die jaren later nog (burger)slachtoffers kunnen maken. De Oekraïense troepen zeggen echter dat ze een groot verschil maakt in de strijd tegen de Russen. Of dat het gebruik ervan rechtvaardigt, mag de lezer zelf beoordelen. Het Amerikaanse dagblad schreef eerder al in een hoofdredactioneel commentaar tegen de levering van clustermunitie te zijn.
» Het ziet ernaar uit dat Mexico volgend jaar voor het eerst in zijn geschiedenis een vrouwelijke president krijgt. In de verkiezingen gaat het namelijk uitsluitend tussen vrouwen: de progressieve Claudia Sheinbaum neemt het op tegen de conservatieve Xóchitl Gálvez. Geen geringe prestatie voor een ‘ongelooflijk seksistisch’ land, aldus El País in een analyse.
» L’Essenziale, de binnenlandse tak van Internazionale (de Italiaanse 360), publiceerde een onderzoeksartikel over de staat van de stranden in Italië waar je niet vrolijk van wordt, maar die wel het lezen waard is. Volgens journalist Sarah Gainsforth is er over een aantal jaren niets meer over van de populaire kustlijn en moet er snel ingegrepen worden. De boosdoeners: klimaatverandering – natuurlijk –, toeristen – wie anders? –, maar ook exclusieve strandclubs voor Italianen, die het openbare strand claimen en toegang vragen.
