360 kiest een aantal door de buitenlandse pers beschreven concerten, voorstellingen, boeken, films en exposities die naar Nederland of België komen, of online te vinden zijn.
Olifant in de slaapkamer
Tussen bedrog en individuele manifestatie
LITERATUUR | Universitair docent Carlo en makelaar Margherita, twee dertigers in Milaan, zijn gelukkig getrouwd, hebben samen een kind en desondanks ontbreekt er iets. Daarom houden ze er beide een geheime affaire op na. Dat ze daar eigenlijk beter niet aan toe kunnen geven, maakt het alleen maar spannender. Gruwelijke gevolgen kunnen niet uitblijven. Maar het leidt ook tot essentiële vragen. Vormt ontrouw het ultieme bewijs voor hun onvoorwaardelijke liefde? En betekent het tegelijkertijd niet de pure manifestatie van het individu?
Zo liggen de kaarten in Fedeltà, de roman van Marco Missiroli, die vorig jaar in Italië de prestigieuze literatuurprijs Premio Strega won. Dit tot verbazing van criticus Damiano Sinfonico van het Italiaanse cultuurblad La Baleina Bianca die Missiroli een gebrek aan originaliteit verwijt: ‘Het verhaal opent nergens nieuwe perspectieven en lijkt eerder een lofzang op het huwelijk of een vaste relatie.’ Bovendien hekelt de recensent Missiroli’s ‘eentonige taalgebruik, dat geheel in dienst staat van de plot en geen spoor van autonomie vertoont’.
Alfonsa Laonigro van het Italiaanse the Wise Magazine legt uit dat Missiroli de clichés over overspel juist nodig heeft om duidelijk te maken hoe ontrouw bij uitstek een manier is om trouw aan jezelf te blijven. ‘Freud schemert door in alle hoofdstukken. De hoofdrolspelers raken verstrikt in een spiraal waaruit niet valt te ontsnappen aan verlangens en schuldgevoelens.’
Hij houdt zijn hart vast voor de ontvangst in eigen land
Op de Engelstalige Indiase nieuwssite The Newzly noemt Katie Law de roman slim geconstrueerd: ‘Zoals de personages kriskras in elkaars leven opduiken en het negen jaar later opnieuw met elkaar te stellen krijgen.’
‘Voor een volk met de reputatie dat het ontrouw als een beproefd middel beschouwt om het (huwelijkse) leven op smaak te houden, zijn de verontwaardigde reacties op de roman in Italië op zijn minst opmerkelijk’, schrijft Charles Wooley in The Australian. Hij houdt zijn hart vast voor de ontvangst in eigen land, zeker nu bekend is geworden dat er ook een Netflix-serie in de maak is. ‘Straks kan geen enkel liefdeskoppel ontkomen aan deze olifant in de slaapkamer.’ Een klassieker als Anna Karenina of Madame Bovary is het volgens Wooley niet, maar dat het boek opschudding veroorzaakt is al heel wat.
Fedeltà van Marco Missiroli, door Hilde Schraa in het Nederlands vertaald als Trouw, verscheen eind mei bij uitgeverij Cossee.
Diederik Samwel
Detective die met zichzelf overhoop ligt
Steractrice maakte zich nooit eerder zo klein
MISDAADSERIE | In Easttown, in de Amerikaanse staat Pennsylvania, moet detective Mare (Kate Winslet) een moordzaak zien op te lossen terwijl haar privéleven uit elkaar dreigt te vallen. Ze heeft nauwelijks controle over haar opstandige tienerdochter, komt tijd tekort voor haar kleinzoon die ze na de dood van diens vader heeft opgevangen en kibbelt voortdurend met haar inwonende moeder.
De HBO-serie Mare of Easttown is opgebouwd en gelaagd als een roman, vindt recensent Ed Cummings van The Independent. De aandacht gaat automatisch uit naar de hoofdrol van Winslet maar over de hele linie wordt sterk geacteerd: ‘De karakters van de personages komen naar voren in kleine eigenaardigheden en subtiele verwijzingen naar hun verleden. Zo weten de makers een overtuigende wereld neer te zetten.’
Sophie Gilbert van The Atlantic zag voor het eerst een Amerikaanse serie waarin een detective met zichzelf overhoop ligt en fouten maakt. Dat juist Winslet die rol vertolkt maakt het extra verrassend: ‘We kennen haar vooral als het naïeve meisje wie alles zo’n beetje overkomt. Ditmaal gaat ze volledig op in haar rol van kleurloze sloof met een plomp voorkomen. Nooit eerder maakte ze zichzelf zo klein.’
Het stadje waar iedereen elkaar kent is volkomen geloofwaardig in beeld gebracht
Natuurlijk is het een misdaadserie, schrijft Jen Chaney in het New Yorkse cultuurblad Vulture, maar dan wel een met genoeg kenmerken van een sitcom. ‘Zou je het droge en sarcastische commentaar van actrice Jean Smart (Mares moeder) omzetten in kunstwerken, dan valt er met gemak een zaal in het Guggenheim mee vol te hangen.’
In Houston Press roemt Jamil David de hoge kwaliteit van ‘een ambachtelijke en met toewijding gemaakte serie. Het stadje waar iedereen elkaar kent is volkomen geloofwaardig in beeld gebracht en de natte winter aan de Oostkust zorgt voor een passende, droefgeestige sfeer.’
Lucy Mangan komt in The Guardian woorden tekort om Mare of Easttown aan te bevelen. Ze ziet het als ‘een perfect uitgevoerde studie van een gemeenschap en de manier waarop die zichzelf in stand houdt. Het gaat net zo goed over de psychologie en de effecten van akelige gebeurtenissen als over het oplossen van een moordzaak.’ Na een lofzang op verhaalstructuur, spel en camerawerk besluit de recensent haar betoog met één enkel woord: ‘Prachtig.’
De zevendelige HBO-serie Mare of Easttown, geschreven door Brad Ingelsby en geregisseerd door Craig Zobel, is sinds eind april te zien bij Ziggo.
Diederik Samwel
Een ode aan de tradities van Dagestan
Makhacheva wordt gezien als ‘hoop van de Russische kunstscene’
KUNST | Vroeger wilde de Russische kunstenares Taus Makhacheva clown worden, vertelt ze aan Ibraaz, een kunstplatform gericht op Noord-Afrika en het Midden-Oosten. In het circus was er in tegenstelling tot andere plekken in de Sovjettijd ruimte om grapjes te maken, er was een soort vrijheid van meningsuiting. Ook haar grootouders inspireerden haar, ‘met hun humoristische kritiek op het dagelijks leven, waarmee ze de samenleving en zichzelf hielpen veranderen,’ aldus Makhacheva.
Ze staat vooral bekend om haar performance- en videowerken die kritisch onderzoeken wat er gebeurt als verschillende culturen en tradities elkaar raken, schrijft The Moscow Times. Ze groeide op in de Kaukasus-regio van Dagestan, een regio die bekend staat om de eeuwenlange machtsstrijd vanwege de ligging tussen Europa, Azië en het Midden-Oosten, en beschouwt haar werk ondanks haar kritische houding ook als ode aan haar achtergrond: ‘Ik belichaam de plaats waar ik vandaan kom.’
‘Ze slaagt erin de traditionele vormen van geschiedenis in twijfel te trekken‘
Volgens Frieze slaagt ze erin de traditionele vormen van geschiedenis in twijfel te trekken en de wrijving te onderzoeken tussen subjectieve opvattingen en vooraf vastgestelde ideeën. ArtAsiaPacific vindt haar werk inderdaad humoristisch, vooral in de manier waarop ze laat zien hoe rituelen van de samenleving gaandeweg veranderen in merkwaardige spektakels.
Kommersant riep Makhacheva naar aanleiding van haar eerste tentoonstelling in haar geboorteplaats Machatsjkala uit tot ‘de hoop van de Russische kunstscene’: ‘doordat haar werk deels Engels is [ze werd opgeleid aan King’s College] en een postkoloniale reflectie bevat, zijn met name de installaties met betrekking op het Kaukasische materiaal een ideaal exportartikel van hedendaagse kunst in Rusland.’ De kunstenaar zelf, voegt de Russische krant eraan toe, is liever de ‘hoop’ van de lokale Dagestaanse kunstscene.
Van 26 mei tot 22 maart 2022 in Foam, Amsterdam.
Laura Weeda
Een nieuw perspectief op Winterreise
Joyce DiDonato weet in elk lied het drama te leggen
MUZIEK | Joyce DiDonato is zeker niet de eerste muzikant die een nieuwe versie brengt van Schuberts Winterreise, schrijft The New York Times. Maar wel een van de weinige vrouwen én een van degenen die – samen met haar begeleider Nézet-Séguin – een stap verder gaat. ‘Er is weinig bekend over de hoofdrolspeler van de cyclus, behalve dat liefdesverdriet hem richting wanhoop en mogelijk de dood leidt. Nog minder wordt onthuld over de vrouw van wie hij houdt – en toch is het haar verhaal dat mevrouw DiDonato wenst te vertellen.’
The Guardian vindt de perspectiefwisseling geslaagd: ‘Sommige gedichten van Wilhelm Müller [die Schubert voor zijn beroemde cyclus op muziek zette] verwijzen naar “hij” of “zij”, maar deze lijdende ziel kan ieder van ons zijn. Met haar formidabele spectrum aan vocale kleuren weet DiDonato in elk lied het drama te leggen.’ ‘DiDonato’s heldere toon en fijne lijnen weerkaatsen de schuld, weemoed, pijn en pathos van een vrouw die getuige – en ook onderdeel – is van het verdriet van een man van wie ze hield’, beaamt The New Yorker.
‘Het duo speelt buitengewoon goed op de kleurveranderingen van Schubert’, meent ook The Classic Review. ‘Het enige wat ontbreekt is een excentrieke noot in de begeleiding – de pianist zou de trieste ironie nog meer kunnen benadrukken.’
Nu uitgebracht op cd.
Laura Weeda
