De nieuwste roman van Damon Galgut is volgens de critici een fascinerend spel met perspectieven. De Zuid-Afrikaanse schrijver wordt vergeleken met grootheden als Virginia Woolf, James Joyce en Galguts landgenoot J.M. Coetzee.
Tweespalt binnen de witte Zuid-Afrikaanse familie Swart. Op haar sterfbed laat de moeder van Amor haar echtgenoot plechtig beloven dat Salomé, de zwarte hulp in de huishouding, na haar dood een eigen huis krijgt, als dank voor jarenlange trouwe dienst. Amor is bij toeval getuige van het laatste gesprek tussen haar ouders. De vraag of de belofte van haar moeder wordt ingelost is de inzet van De belofte, de nieuwe roman van de Zuid-Afrikaanse schrijver Damon Galgut.
De Zuid-Afrikaanse Sunday Times vat het boek samen als een ‘vierluik in snapshots vanuit verschillende perspectieven’. Terwijl de familie over hetzelfde stuk grond blijft ruziën, verspringt het verhaal vanaf 1986 telkens naar het volgende decennium, waardoor de lezer en passant de afschaffing van de apartheid beleeft: ‘In ieder gedeelte vormt een begrafenis het uitgangspunt. Intussen treedt weer een nieuwe president aan en heerst er een andere sfeer in het land.’
‘Galgut is in staat in één enkel beeld een compleet karakter te typeren’
Galguts talent komt volgens Anna Mundow van The Wall Street Journal voort uit zijn prille jeugd. Als zesjarige jongen lag hij maandenlang ziek in bed en liet hij zich voortdurend voorlezen. ‘Daardoor is hij in staat in één enkel beeld een compleet karakter te typeren. Of het nu gaat om innerlijk leven en fysieke kwetsbaarheid of de wonden en littekens van een familie of een heel land: zijn observaties zijn zo accuraat dat het lijkt alsof de lezer alles met eigen ogen ziet.’
Criticus James Wood is gefascineerd door de manier waarop Galgut speelt met het vertelperspectief, schrijft hij in The New Yorker: ‘Achteloos schakelt hij van indirecte rede naar alwetende verteller, om dan weer voor de invalshoek van een voorbijganger, een geest of zelfs een jakhals te kiezen.’ Volgens Wood is het alsof de schrijver ‘wil laten zien dat ook dit bijzondere verhaal met zijn specifieke verschrikkingen niet op zichzelf staat, maar onderdeel uitmaakt van een universeel verhaal.’
Claire Messud van Harper’s Magazine is uitgesproken lyrisch over de roman en plaatst Galgut in de ‘uitzonderlijke categorie’ van Virginia Woolf, James Joyce en Galguts landgenoot J.M. Coetzee. De criticus vindt dat ze de schrijver nog tekortdoet door zijn boek te prijzen ‘om het evenwicht tussen de serieuze en humoristische toon, de elegantie, precisie en de menselijke waarheid. Laat ik het simpel houden: gewoon lezen dat boek.’
De belofte van Damon Galgut is begin juni verschenen bij uitgeverij Querido, in de vertaling van Rob van der Veer.
Door Diederik Samwel
