Lieflijke maagden, wrede minnaressen, vrome madonna’s.
Kunstenaars van de art nouveau (1890– 1914) putten hun inspiratie vooral uit de natuur, en decoreerden hun gebouwen, interieurs en gebruiksvoorwerpen rijkelijk met motieven uit de wereld van planten en dieren – maar ook met vrouwen. De vrouw is rond 1900 namelijk droom én nachtmerrie van een hele generatie die de werkelijkheid probeert te ontvluchten. Lieflijke maagden, wrede minnaressen, vrome madonna’s en andere clichés bepalen de boekillustraties van Aubrey Beardsley, de sieraden van René Lalique en de affiches van Alphonse Mucha.
Ze staan voor hogere idealen, universeel menselijke gevoelens of tijdloze deugden
De tentoonstelling laat zien dat achter deze mythische wezens vaak een diepere betekenis schuilt. Technologie en wetenschap hebben eind negentiende eeuw nieuwe inzichten en vrijheden gebracht, maar de vooruitgang heeft ook angst en twijfel gezaaid. In dat spanningsveld is het niet zozeer de schoonheid van godinnen, nimfen, feeksen, engelen en feeën die kunstenaars aantrekt, maar vooral hun symbolische waarde. Ze staan voor hogere idealen, universeel menselijke gevoelens of tijdloze deugden, en geven houvast aan een samenleving in verwarring – tegelijkertijd strijden de eerste feministen voor onderwijs, kiesrecht en een eigen carrière.
Godinnen van de art nouveau is vanaf 20 januari 2021, Allard Pierson, Amsterdam, allardpierson.nl
