De fototentoonstelling Spolia van de Amerikaanse kunstenaar Lisa Oppenheim draait om vermiste en geroofde kunstwerken. Oppenheim laat zien hoe de verdwenen kunst en objecten nog altijd aanwezig zijn in de wereld om ons heen.
Spolia, de eerste solotentoonstelling van de Amerikaanse kunstenaar Lisa Oppenheim (1975) in Nederland, verwijst naar het Latijnse woord voor ‘buit’ oftewel naar de door tussen 1940 en 1945 geroofde kunstwerken. Oppenheim verdiepte zich in de documentatie die nog te vinden is van de Duitse diefstallen in het Parijse museum Jeu de Paume en onderzocht de voortdurende inspanningen voor restitutie aan nabestaanden van rechtmatige eigenaars. Zo bestudeerde ze de collectie van de destijds zeer welvarende kunsthandelaar Jacques Goudstikker, die in 1940 met familie het Kanaal over vluchtte en om het leven kwam door een noodlottig ongeval; hij viel in een openstaand luik en overleed. Vanaf 1941 werden systematisch complete inboedels in beslag genomen van Joden die waren gevlucht of gedeporteerd; veel van de kunstwerken raakten vermist of werden doorverkocht.
Ze brengt ze weer tot leven en creëert nieuwe artefacten, in plaats van te reconstrueren wat verloren is gegaan
Dat laat ze in Spolia zien door bijvoorbeeld aantekeningen van Goudstikker te gebruiken en een geheel eigen bewerking toe te voegen aan de emotionele geladenheid van een aantal kunstwerken. Ze brengt ze weer tot leven en creëert nieuwe artefacten, in plaats van te reconstrueren wat verloren is gegaan. De gelatine-zilverdrukken zijn van hetzelfde formaat als de originele werken, verwijzen op een serene manier naar het beladen verleden. Oppenheim noemt dit ‘reprocessing’. Een van die technieken bestaat uit het gebruik van vuur om afdrukken en negatieven opnieuw te belichten. Vuur, want de verwoestende kracht geeft licht aan verloren gegane of vernietigde kunstwerken.
Huis Marseille, Amsterdam, t/m 16/6
