Eind vorig jaar bracht Uitgeverij Voetnoot twee verhalen van de Tsjechische schrijver Jáchym Topol opnieuw uit. Een Tsjechische en Engelse recensent leggen uit waarom Topols verhalen het lezen waard zijn.
Na zijn gymnasiumopleiding mocht Jáchym Topol, in 1962 geboren in Praag, niet naar de universiteit vanwege de dissidente activiteiten van zijn vader Josef Topol, die toneelschrijver en dichter was en vertaler van onder andere Shakespeare. Topol jr. had verschillende baantjes, zoals bouwvakker en kolenbezorger, en zat verschillende malen in de gevangenis. Maar al snel belandde hij in de schrijverswereld en groeide hij uit tot een van de grootste namen van de Tsjechische literatuur.
The Guardian dicht de auteur veel humor toe, ‘zo stroperig zwart dat je er bijna in stikt’
Uitgeverij Voetnoot bracht twee van zijn verhalen opnieuw uit: Supermarkt van sovjethelden en Een trip naar het station, in een vertaling van Edgar de Bruin. Het laatstgenoemde is volgens literatuursite Czechlit, ondanks de jonge leeftijd waarop Topol het schreef, ‘een soevereine, stilistisch buitengewone tekst, die tot het meest geslaagde werk van de auteur behoort’. Het bevat bovendien belangrijke kenmerken uit zijn oeuvre: ‘De nerveuze sfeer van het Praag uit die tijd, een nerveuze held, een nerveus verhaal en nerveuze taal: deze ingrediënten sieren het vroege proza van Jáchym Topol.’
In het eerste verhaal zijn de helden vier mannen van middelbare leeftijd: twee schrijvers, een journalist en een uitgever, die door Polen en Slowakije reizen, op zoek naar Andrzej Stasiuk (een beroemde Poolse auteur die onder andere veel reisliteratuur schreef) en naar de ‘sporen van de heldendaden van de mannen en vrouwen van het leger van generaal Svoboda’. Topol maakte enkele jaren daarvoor dezelfde reis met drie maten. Hoewel de auteur het genre zelf omschreef als een ‘poging tot een kroniek’, hebben we hier volgens Czechlit eerder te maken met een uitzinnige reportage. The Guardian dicht de auteur veel humor toe, ‘zo stroperig zwart dat je er bijna in stikt’.
Jáchym Topol, Supermarkt van sovjethelden/Een trip naar het station, verscheen in een vertaling van Edgar de Bruin bij uitgeverij Voetnoot.
Door Laura Weeda
