Op 3 juni is het honderd jaar geleden dat de Praagse schrijver Franz Kafka stierf. Süddeutsche Zeitung vroeg verschillende schrijvers om hun meest memorabele Kafka-momenten te delen. De weekendtips van 360.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Honderd jaar zonder Kafka maar met zijn verhalen
Dinsdag 3 juni is het honderd jaar geleden dat de Praagse schrijver Franz Kafka stierf. Süddeutsche Zeitung vroeg verschillende schrijvers om hun meest memorabele Kafka-momenten te delen. Zo schreef Bernhard Schlink, die in 1995 wereldberoemd werd met zijn roman De voorlezer (verfilmd als The Reader met Kate Winslet in de hoofdrol), over Kafka’s juridische kwaliteiten, las redactiechef online Joep Harmsen.
‘Sinds ik weet dat Franz Kafka, die van 1908 tot 1922 als advocaat werkzaam was bij het Instituut voor Arbeidsongevallenverzekering in Praag, verhandelingen, brieven, expertises, redeneringen en beslissingen schreef van grote juridische kwaliteit, dogmatisch streng, intellectueel helder en taalkundig precies was, beschouw ik het beeld van Kafka als iemand voor wie zijn juridische beroep slechts een broodwinning, een last en een marteling was, als onjuist. Je doet alleen goed wat je leuk vindt om te doen; wat je niet leuk vindt om te doen, doe je niet goed. (…) Het beeld dat zich aan mij voordoet is dat van Kafka die vervulling zocht en vond in de literatuur en tegelijkertijd genoot van zijn vaardigheid, succes en erkenning als advocaat,’ aldus Schlink.
Volgens Schlink, zelf ook jurist, was Kafka niet alleen een schrijver die schreef over de vervreemding van de moderne bureaucratie, maar verzette hij zich ook in zijn juridisch werk tegen de bureaucratisering. ‘In zijn beroep als jurist zag Kafka hoe mensen zonder schuld onder de raderen van de processen van het recht terechtkomen, hoe bureaucratieën niet voldoen aan het doel waarvoor ze zijn opgericht en in en rond zichzelf draaien, hoe hiërarchieën in de staat en het recht verstarren en mensen alleen maar vernauwen en onderdrukken. Hij zag dat mensen hieronder lijden, maar ook dat ze het accepteren, hij zag hun wanhoop, weerloosheid en hulpeloosheid, maar ook de ondeugendheid, de geestigheid, de ironie waarmee ze zich aan de omstandigheden onttrekken. En zoals iedereen wiens beroep het recht is en die het recht serieus neemt, kon hij wanhopen en hopen op een betere, helderder toekomst.’ Lees Schlinks hele essay hier.
Drie verdiepende leestips
» Stel je voor dat het mogelijk zou zijn om in levenden lijve mammoeten en andere uitgestorven dieren te ontmoeten. Het bedrijf Colossal is bezig om dat te verwezenlijken: ‘We willen een kudde mammoeten creëren die kan worden losgelaten in haar oorspronkelijke habitat.’ Vierduizend jaar na de verdwijning van deze dieren werkt een internationaal team eraan om ze weer tot leven te wekken door oud DNA dat bewaard is gebleven in de permafrost te combineren met olifantencellen, hun naaste verwant. Nutteloos is het zeker niet, want ‘het herstel en behoud van soorten kan ook ons redden,’ aldus de onderzoekers. In El Mundo lees je een leuke reportage over dit krankzinnige project.
» In Denemarken voelen mensen zich veilig genoeg om hun baby en fiets op straat achter te laten. Het is het land waar mensen elkaar het meest vertrouwen. Dit artikel van The Guardian beschrijft hoe de Denen dit niveau van vertrouwen in hun medeburgers hebben bereikt en wat de voordelen zijn van een maatschappij waarin mensen elkaar vertrouwen en veiligheid ervaren.
» De hysterie over smartphones en mentale gezondheid helpt tieners niet. Het kan de dingen alleen maar erger maken. Mentale problemen hangen veel eerder af van offline factoren dan van smartphones en sociale media, stelt kinderpsycholoog Candice L. Odgers in The Atlantic. De focus op het schadelijke effect van smartphones leidt ons af van de echte problemen waarmee tieners te maken hebben. Lees haar analyse hier.
