De Spaanse krant El Diario signaleert een nieuw tv-genre: ‘kapitalistisch realisme’. Series als Squid Game en The White Lotus ontleden klassenongelijkheid in de samenleving. Verder: In het Camondo-huis in Parijs heeft schrijver Edmund de Waal een tentoonstelling ingericht over zijn bestseller Brieven aan Camondo & Meer aanraders van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
We zien graag rijke mensen lijden
El Diario publiceerde een artikel over het ‘kapitalistische realisme’ dat we steeds vaker tegenkomen in series en films, onder andere in The White Lotus (2021), dat zich toespitst op drie rijke families die hun vakantie doorbrengen op Hawaï en het personeel dat hen daar van alle gemakken moet voorzien, en de film Parasites, waarin het personeel van een rijke Zuid-Koreaanse familie centraal staat, schrijft hoofdredacteur Laura Weeda.
Doel van het genre is om te laten zien dat de klassenongelijkheid die we tussen de personages zien geen toeval is, maar onderdeel uitmaakt van het systeem waarin we leven. Economische, raciale of genderprivileges worden in de genoemde producties in twijfel getrokken.
‘De gemiddelde kijker die niet op vakantie naar Hawaï gaat, ziet graag rijke mensen lijden’
De Spaanse onlinekrant noemt dit verre van een ‘nieuw genre van sociale veroordeling dat opkomt om het kapitalisme omver te werpen en op te roepen tot rebellie’; het ontstond in de eerste plaats om ons te vermaken en grote aantallen kijkers te bereiken. ‘De gemiddelde kijker die niet op vakantie naar Hawaï gaat, ziet graag rijke mensen lijden’, licht de auteur toe.
Doordat deze series en films ergens zweven tussen ‘sociale aanklacht, entertainment en catharsis’, slagen ze erin ons genoeg uit onze comfortzone te halen en een paar kritische memes op sociale netwerken te delen, zonder dat ze ons slapeloze nachten over een onbewoonbare toekomst bezorgen. Oftewel: ze maken perfect onderdeel uit van het systeem dat ze lijken te hekelen.
Al roept deze inderdaad niet op tot rebellie, ook de serie is wat mij betreft een aanrader (te zien op HBO).
Bloeddorstig overlevingsspel
Squid Game, een nieuwe ultragewelddadige thriller op Netflix, is in twee weken een enorme hit geworden. Hoe de onderklasse in Zuid-Korea zich weert, zagen we eerder in de meesterlijke film Parasite van de Zuid-Koreaanse regisseur Bong Joon-ho, winnaar van de Gouden Palm en Oscar voor beste film, zoals hierboven staat vermeld. In Squid Game wordt een groep van 456 mensen, met schulden en wanhopig, in een bloeddorstig overlevingsspel gelokt waarbij ze de kans hebben om miljoenen te winnen. De prijs als ze verliezen is niet in geld uit te drukken. Een aanrader van editor at large Katrien Gottlieb.
Beduusd van het overweldigende succes dat de serie meteen ten deel viel, zei regisseur Hwang Dong-hyuk in een interview: ‘Het is blijkbaar heel aantrekkelijk om te kijken naar hopeloze volwassenen die hun leven riskeren om een kinderspel te winnen.’
De serie zou zo aanslaan omdat veel mensen gedesillusioneerd achterblijven in de Zuid-Koreaanse samenleving
Spelers moeten bijvoorbeeld snoepjes uit een papierdun vel honingraat snijden met behulp van een naald. Als het scheurt, verlies je.
De serie zou zo aanslaan omdat veel mensen gedesillusioneerd achterblijven in de Zuid-Koreaanse samenleving. Ondanks keihard werken is het niet voor iedereen mogelijk om topposities op de universiteit of een goede baan te krijgen. De spelletjes, hoe fataal ze ook kunnen zijn, presenteren een alternatieve wereld die zogenaamd gebaseerd is op fair play.
Kijkers die in de eerste aflevering een telefoonnummer op uitgedeelde visitekaartjes voorbij zagen komen, en mee wilden doen, zouden dat nummer duizenden keren gebeld. Het bleek een zakelijk telefoonnummer te zijn van een man in Gyeonggi. Netflix is hem te hulp geschoten.
Tragische familiegeschiedenis
Vanaf 7 oktober tot en met 15 mei 2022 is in het Musée Nissim de Camondo in Parijs de tentoonstelling Lettres à Camondo (Brieven aan Camondo) te zien. Je hebt dus net tijd om eerst het boek te lezen van Edmund de Waal, waar de tentoonstelling op is gebaseerd. De Engelse uitgave is prachtige uitgegeven en een aanrader (De Waal is een Brit met een Nederlandse grootvader), aldus art director Majel van der Meulen.
De brieven, door de Waal aan graaf Moïses de Camondo geschreven, vertellen hoe het had kunnen zijn, als de joodse familie Camondo de Tweede Wereldoorlog had overleefd. De Waal, een telg uit de vooraanstaande bankiersfamilie Ephrussi, groeide op met verhalen over de familie Camondo, aangezien zijn grootouders en de Camondo’s goed bevriend waren.
Het contrast is enorm: de rijkdom, de kunstcollectie, het prachtige huis tegenover de tragische familiegeschiedenis die eindigt in Auschwitz.
Retour kalifaat
Arthur van der Meeren was maandag geraakt door de documentaire Retour kalifaat – De erfenis van een slagveld van programmamaker Sinan Can (terug te kijken op NPO Start).
Can spreekt met drie IS-gevangenen uit landen die de meeste IS-strijders uit Europa leveren, België, Zweden en Denemarken. In het noorden van Syrië zitten meer dan 30.000 IS’ers gevangen, die worden bewaakt door de Koerden. Een grote tijdbom.
Can, die een hoop indringende documentaires heeft gemaakt, kan zijn emoties niet bedwingen tijdens de interviews met geradicaliseerde Europeanen die terugkijken op het regime van de Islamitische Staat.
Covid-19 patiënten afgetroggeld door pro-Trump zorgverleners
In Nederland hebben coronaontkenners en vaccinweigeraars zich in meer of mindere mate georganiseerd, maar in de VS blijkt de organisatiegraad nog een stuk hoger te liggen, schrijft redacteur IJsbrand van Veelen.
Volgens gehackte data die aan het journalistieke onderzoeksplatform The Intercept zijn verstrekt, heeft een netwerk van pro-Trump zorgverleners, dat wordt gepromoot door America’s Frontline Doctors (AFLDS) en samenzweringsverspreider Simone Gold, miljoenen dollars verdiend met de verkoop van hydroxychloroquine, ivermectine en online consulten. Uit de gegevens blijkt dat enorme sommen geld werden afgetroggeld van mensen die zich zorgen maken over of lijden aan covid-19, maar die resistent zijn tegen vaccinaties of andere behandelingen die worden aanbevolen door volksgezondheidsinstanties.
AFLDS werd vorig jaar opgericht om pro-Trump-artsen te promoten tijdens de pandemie en werkt samen met een klein netwerk van zorgbedrijven om wantrouwen te zaaien over coronavaccins. De oprichter van AFLDS, Simone Gold, werd gearresteerd en aangeklaagd na de bestorming van het Capitool op 6 januari. Zij en andere artsen figureren in gretig gedeelde video’s waarin wordt beweerd dat de medicijnen hydroxychloroquine en ivermectine, die voornamelijk worden gebruikt tegen malaria bij mensen en parasitaire wormen bij vee, effectief zijn tegen covid-19, ondanks waarschuwingen van de Wereldgezondheidsorganisatie en Centers for Disease Control and Prevention tegen het gebruik ervan. Ze zijn erin geslaagd om tienduizenden mensen te overtuigen van deze ineffectieve behandelingen en wisten vervolgens voor miljoenen dollars consulten en hydroxychloroquine en ivermectine te verkopen. Uit de data blijkt dat patiënten minstens 15 miljoen dollar, en mogelijk nog veel meer, hebben uitgegeven aan consultaties en medicijnen.
Het artikel waarin het schandaal wordt ontrafeld lees je hier.
