In de fotoserie Between These Folded Walls, Utopia leggen de fotografen Sarah Cooper en Nina Gorfer de verhalen vast van jonge, ontheemde vrouwen. ‘Uit hun portretten, die ruim 1,80 meter hoog zijn, spreekt een verenigd gevoel van menselijkheid.’
Na een gesprek met een van hun vrienden die in Zweden lesgeeft aan jonge migranten, besloten fotografen Sarah Cooper en Nina Gorfer dat ze de vrouwen over wie ze hoorden wilden spreken en hun verhalen wilden vastleggen. De afgelopen veertien jaar reisde het duo onder andere naar Argentinië, IJsland, Kirgizië en Qatar om met vrouwen uit verschillende culturen te spreken over hun herinneringen, feminisme, migratie, ontwrichting en de kneedbaarheid van identiteit. Geïntrigeerd door het idee dat de wereld van vandaag in een staat van verloren utopie verkeert, zo schrijft de Zweedse site Hasselblad, begonnen de kunstenaars zich te verdiepen in de betekenis van die utopie, die in de adolescentie zou kunnen worden beleefd. Ze richtten zich dan ook op ‘een jongere generatie vluchtelingen’, citeert The Guardian Gorfer: ‘Een groep meisjes die normaal gesproken niet wordt gehoord.’
Cooper en Gorfer vroegen hun protagonisten om een kledingstuk mee te nemen dat deel uitmaakt van hun familie en cultuur. Door hun abrupte verhuizing hadden veel vrouwen niet veel meer kunnen redden dan wat ze in hun zakken konden stoppen: een sleutel uit Damascus, een sjaal van een grootmoeder. ‘Zoals een utopische samenleving zou worden gedeconstrueerd en herbouwd, werden ook de meisjes gedemonteerd en herbouwd, waarbij ze zichzelf uit een denkbeeldige utopische wereld sneden en er weer in plakten’, omschrijft Hasselblad het creatieve proces.
‘Wat betekent het om deel uit te maken van verschillende culturen, maar tot geen ervan volledig te behoren?’
Pas na vele gesprekken volgden de foto’s, waarin de vrouwen ‘het verleden, het heden en de toekomst’ belichamen, aldus CNN Style. ‘Elke vrouw heeft zich moeten aanpassen aan een nieuwe cultuur. Uit hun portretten, die ruim 1,80 meter hoog zijn, spreekt een verenigd gevoel van menselijkheid.’
‘Wat betekent het om ontheemd te zijn? Wat betekent het om deel uit te maken van verschillende culturen, maar tot geen ervan volledig te behoren?’ verwoordt The Swarthmo Review de vragen die Cooper en Gorfers tentoonstelling Between These Folded Walls, Utopia oproept. Sommige portretten doen denken aan de dagboekschilderijen van Frida Kahlo, vindt The Guardian, zoals Segal and the Tiger, waarop een jonge vrouw over haar schouder reikt om voor ons half verborgen aantekeningen te maken.
Veel van de foto’s zijn geïnspireerd op klassieke schilderijen, en ook het zestiende-eeuwse maniërisme wordt als belangrijke invloed genoemd. CNN Style maakt ten slotte een verwijzing naar het Latijns-Amerikaanse magisch realisme van Gabriel García Márquez en Isabel Allende.
Between These Folded Walls, Utopia, t/m 18 mei in museum CODA, Apeldoorn.
