Waren de impressionisten geïnspireerd door luchtvervuiling?

Impressions, soleil © Claude Monet / Wikimedia Commons
360 Magazine | Amsterdam | 3 februari 2023

Volgens een nieuwe theorie ontstond de wazige stijl van impressionisten als Claude Monet onder invloed van luchtverontreiniging. En verder: Amerikanen staan bekend om hun openheid. Ook over hoeveel ze verdienen. De aanraders van de 360-redactie.

Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.

Impressionisten raakten geïnspireerd door smog

Soms liggen inzichten zo voor de hand dat je denkt: Waarom ben ik daar zelf nooit op gekomen? Voor redacteur IJsbrand van Veelen gold dat na het lezen van het artikel Did Air Pollution Inspire Impressionism? van Elaine Velie voor Hyperallergic. Het begint zo: ‘Aan het eind van de negentiende eeuw ontstond in Europa de wazige stijl van de impressionisten, waarin stemming en licht voorrang krijgen boven detaillering. Deze monumentale omslag werd lange tijd toegeschreven aan veranderde stilistische voorkeuren maar – aldus een nieuwe studie – is ook het gevolg van een verandering in de aanblik van de omgeving. Terwijl de industriële revolutie Londen en Parijs in smog hulde, werd de wereld letterlijk waziger.’

Klimaatwetenschappers Anna Lea Albright van de Sorbonne en Peter Huybers van Harvard onderzochten het fenomeen aan de hand van zestig olieverfschilderijen van J.M.W. Turner en achtendertig werken van Claude Monet. Allebei landschapsschilders die hun omgeving letterlijk in smog gehuld zagen worden; ‘Turner, geboren in 1775, was getuige van de aankomst van de eerste stoommachines en treinen in zijn geboorteland Engeland, en vijfenzestig jaar later werd Monet geboren tijdens de opkomst van de industriële economie in Frankrijk. Naarmate hun carrière vorderde, werden de omgevingen van de twee kunstenaars steeds meer gehuld in smog en werden hun schilderijen waziger en witter.’

Op een dag dat de smog even minder leek noteerde Monet geschokt: ‘Toen ik opstond zag ik tot mijn schrik dat er geen nevel was, zelfs geen flard: daar gingen mijn schilderijen, dacht ik. Maar langzamerhand werden de vuren aangestoken en kwamen de rook en de nevel weer terug.’ Meer over het onderzoek lees je hier.

Lees ook:


Hoeveel verdien jij?

Nederlanders hebben het niet graag over hoeveel geld ze verdienen, terwijl veel concrete vragen, die anderen weer als indiscreet beschouwen, te pas en te onpas worden gesteld. Wat je voor de kost doet, bijvoorbeeld. Of: of je kinderen hebt. Of je een partner hebt. Waar je vandaan komt, waar je woont. Maar die nieuwsgierigheid – volgens Molière de dochter der jaloezie – stopt abrupt als er wordt geïnformeerd naar iemands bankrekening.

Het zou te maken hebben met een nog altijd bestaand taboe dat zowel op veel geld verdienen berust als op het tegenovergestelde: arm zijn. Een overblijfsel uit de tijd dat je nog tot slaaf gemaakt kon worden als je je financiële verplichtingen niet nakwam. In de middeleeuwen stond er zelfs de doodstraf op.

In de Verenigde Staten heeft men daar over het algemeen niet zo’n moeite mee. Er heerst zelfs een on-Nederlandse trots op het aantal dollars dat iemand jaarlijks bij elkaar weet te werken. In een fraai vormgegeven artikel in The New York Times vertellen zevenentwintig New Yorkers hoeveel ze verdienen, aldus editor at large Katrien Gottlieb. Een aanrader.

In de VS verdienen vrouwen volgens onderzoek 17 procent minder dan mannen. Een van hen, een vrouw, vertelde met verbazing het honorarium gekregen te hebben dat ze vroeg en niet dat wat haar werkgever aanbood. Een salaris zou weerspiegelen wat je waard bent, zegt iemand anders. Onder vrienden wordt wel gesproken over hoeveel je zou moeten verdienen, maar het exacte bedrag wordt vaak niet gedeeld. Omdat niet iedereen ervoor wil uitkomen dat ze misschien wel werken voor een veel lager (of hoger) bedrag dan waarvoor ze zichzelf inschatten, of zouden willen inschatten.

Lees ook:


Qatargate

Wil je je na de nieuwsbrief van vorige week verder verdiepen in ‘Qatargate’, lees dan deze uitgebreide reconstructie van Financial Times, tipt redacteur Joep Harmsen. In levendige bewoordingen zetten de Griekenland-, Italië- en Brussel-correspondent van de krant gezamenlijk neer hoe de flamboyante Eva Kaili, voormalig televisiepresentator, betrokken is geraakt bij een corruptieschandaal dat zich uitstekend leent voor voor een Hollywood-verfilming.

‘De Griekse politica bracht haar vrije tijd door op jachten in de Egeïsche Zee, in blitse nachtclubs in Athene, op evenementen met supermodellen als Naomi Campbell en op zomervakanties in de Caribische schuilplaats van magnaat Sir Richard Branson op Necker Island.’ Lees hier verder.

Lees ook:


Vijf verdiepende leestips

» Woensdag onthulde The Guardian aan de hand van uitgelekte belastinggegevens dat dochterondernemingen van internationale gasbedrijven miljoenen bleven verdienen in Myanmar, na de gewelddadige staatsgreep van het leger. Daarmee houden ze het dictatoriale regime in stand, aldus de Britse krant.

» Ook de Spaanse krant El País deed een schokkende ontdekking: Colombiaanse militairen vernietigden in 2020 cocaplantages en vermoorden in sommige gevallen de boeren van wie ze waren. De huidige Colombiaanse regering overweegt om cocateelt en cocaïne zelfs te legaliseren, zoals hier te lezen valt.

» Der Spiegel liep mee met een Oekraïens bataljon dat Russische raketten, kruisraketten en drones uit de lucht probeert te schieten. Een sprekend citaat: ‘Als je ze vraagt waarvoor ze vechten, antwoorden ze allemaal hetzelfde: ze zijn moe. Ze vechten voor het einde van deze oorlog.’

» Het is een woord dat als een donkere wolk al decennialang boven de westerse en Aziatische wereld hangt: vergrijzing. The Observer zocht uit hoe onze toekomst eruitziet in een grijzere wereld. Zijn we klaar voor de fysieke, politieke en financiële uitdagingen die ons te wachten staan?

» Het Amerikaanse The Atlantic heeft een patent op uitstekend geschreven essays die de tijdgeest weten te vangen. Zo verscheen deze week een cultuuranalytisch stuk van Megan Garber online: ‘We‘ve lost the plot’, oftewel ‘We zijn de rode draad kwijt’. Onze constante behoefte aan vermaak heeft de grens tussen fictie en werkelijkheid vervaagd – op televisie, in de politiek en in ons dagelijks leven. Er is maar één oplossing volgens Garber: ‘We moeten wegkijken van onze schermen en de wereld zien zoals hij is, elkaar zoals we zijn.’

veel gelezen
Geen tijd om 943 kranten wereldwijd bij te houden?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Onze nieuwsbrief wordt wekelijks verstuurd.
inschrijven