Hoe een ultrakatholiek netwerk wereldwijd de politieke besluitvorming beïnvloedt

Wat verbindt een weelderig herenhuis in São Paulo, een majestueus kasteel in Frankrijk en een pand in de historische wijk Kazimierz in Krakau met elkaar? Het antwoord: TFP, een ultrakatholieke organisatie die wereldwijd steeds meer politieke invloed krijgt. Journalistiek collectief Vsquare deed een onthullend en onthutsend onderzoek.

Het is januari 2018. Tijdens de March for Life, een anti-abortusdemonstratie in Washington, wordt een grote vlag gedragen met daarop de kaart van Litouwen, zo schrijft Vsquare. Op de vlag is het logo te zien van een Litouwse organisatie die wordt gefinancierd met Pools geld. Hij is gedrukt door een Amerikaanse instelling, net als andere spandoeken die worden meegedragen met daarop teksten als: ‘Abortus is een klap in het gezicht van de liefhebbende Schepper’ of: ‘Nederland zegt NEE tegen abortus!’ Dat laatste exemplaar werd vervaardigd voor een Nederlandse organisatie die eveneens wordt gefinancierd met Pools geld en die onder toezicht staat van Braziliaanse oprichters.

De ontstaansgeschiedenis van deze spandoeken weerspiegelt perfect de complexiteit van de beweging Traditie, Familie en Privé-eigendom (TFP), die wereldwijd een ultraconservatieve agenda voert.

De TFP-beweging werd in de jaren zestig opgericht door Plinio Corrêa de Oliveira, een vrome katholiek en anticommunist. In de loop der jaren groeide TFP uit tot een wereldwijd netwerk van organisaties die ultraradicale katholieke waarden promoten en zich verzetten tegen homoseksuele relaties, echtscheiding, anticonceptie en het recht op abortus. Het TFP-netwerk bleek de afgelopen jaren bijzonder effectief in Centraal-Europa en in andere postcommunistische landen die tot 1989 deel uitmaakten van de Sovjet-Unie.

Vsquare: ‘Jarenlang was er weinig bekend over de financiële structuur van deze internationale beweging van katholieke radicalen. Uit ons onderzoek blijkt nu dat er financiële steun wordt geleverd vanuit het operationele en financiële centrum in Krakau. Dat hanteert een fondsenwervingsmodel gebaseerd op een concept dat in Brazilië werd ontwikkeld en later is uitgebreid in Frankrijk, en dat nu wordt toegepast in Centraal-Europese landen.’

Ook volgens Victor Gama, historicus aan de Pauselijke Katholieke Universiteit in Brazilië, heeft TFP een internationaal netwerk van verenigingen opgezet. ‘In veel landen vinden mensen afbeeldingen van heiligen in hun brievenbus, met een schrijven waarin ze worden gevraagd geld te geven voor religieuze doeleinden. Ze denken dat ze lokale katholieke instellingen steunen, maar hun geld voedt de wereldwijde TFP. Dat geld wordt vervolgens doorgesluisd naar mensen die bij de beweging en het hoofdkantoor zijn betrokken, die vervolgens nieuwe leden werven, vooral jonge mensen,’ aldus Gama. 

Het onderzoek van Vsquare legt voor het eerst het functioneren van dit netwerk van aan TFP gekoppelde organisaties bloot en licht per locatie de activiteiten van het netwerk toe.

São Paulo

Higienópolis is een van de welvarendste buurten van São Paulo, het financiële hart van Zuidoost-Brazilië en een favoriete hotspot voor lokale beroemdheden en politici. Het Plinio Corrêa de Oliveira-instituut (IPCO) is gehuisvest in een charmant herenhuis dat wordt omgeven door exotische tuinen. Het terrein is alleen toegankelijk voor leden van de organisatie. Hoewel er alleen in het weekend een mis in de kapel wordt gehouden, horen de bewoners elke dag een bel die oproept tot gebed.

Het is een mannenclub, vrouwen kunnen er geen lid van worden

Voordat deze villa het hoofdkantoor van IPCO werd, diende het statige gebouw lange tijd als locatie voor bijeenkomsten van de Braziliaanse Vereniging voor de Verdediging van Traditie, Familie en Privé-eigendom (TFP).

Toen TFP-oprichter Plinio Corrêa de Oliveira in 1995 overleed, kwamen de oude garde en ‘machtshongerige’ jongeren tegenover elkaar te staan. De ouderen vormden de Association of TFP Founders; zij richten zich nu op het uitbreiden van hun invloed in de Braziliaanse politiek. De jongeren, die zichzelf ‘Herauten van het Evangelie’ noemen, richten zich op religieuze activiteiten en hebben het recht verworven om zichzelf in Latijns-Amerika TFP te noemen, zodat ze Oliveira’s nalatenschap kunnen voortzetten.

IPCO is de derde organisatie die ontstond als gevolg van de splitsing. Caio Xavier da Silveira is er de spilfiguur. ‘Help ons Brazilië bevrijden van abortus, de homoseksuele agenda en het communisme!’ is de boodschap die wordt gebruikt voor fondsenwerving. Het is een mannenclub, vrouwen kunnen er geen lid van worden.

Hoewel de hoogtijdagen van de ultrakatholieke beweging in Brazilië voorbij zijn, is de invloed van de groeperingen er nog steeds groot. Zo heeft Dom Bertrand de Orléans e Bragança, een van de IPCO-directeuren, eenvoudig toegang tot kringen rond de Braziliaanse president Jair Bolsonaro, inclusief diens zoon Eduardo. Op de G20-top in juli 2019 citeerde Bolsonaro uitspraken van Dom Bertrand, die de klimaatverandering in twijfel trekt.

Vsquare stelt vast dat de organisatie tussen 2004 en 2019 grotendeels kon blijven bestaan dankzij steun vanuit het Poolse Krakau.

Krakau 

Vsquare heeft de hand weten te leggen op een e-mail die Slawomir Olejniczak, medeoprichter van de Poolse tak van TFP, in mei 2019 schreef aan leden van TFP. Deze tak heet de Piotr Skarga Stichting en houdt hoofdkantoor in de historische wijk Kazimierz in Krakau. 

‘Beste heren, Salve Maria! Jarenlang hebben we, geleid door de goede wil en het vertrouwen van alle leden van de Stichting, op verzoek TFP-organisaties in Brazilië en vele andere landen financieel ondersteund. In totaal loopt onze financiële steun van de afgelopen jaren in de miljoenen euro’s. Dankzij deze steun zijn TFP-organisaties opgericht of verder ontwikkeld in landen als Australië, Estland, Kroatië, Slowakije, Litouwen, Nederland en Ecuador. In Polen hebben we het instituut Ordo Iuris en het pro-life Centrum voor Leven and Familie opgericht.’

Deze laatste twee organisaties speelden volgens Vsquare een belangrijke rol in de pogingen om een vrijwel volledig abortusverbod in Polen in te voeren. De mail vermeldt verder nog financiering van TFP-activiteiten in Canada en Zuid-Afrika.

Machtsstrijd

Vsquare stelt vast dat de mail van Olejniczak alles te maken heeft met een machtsstrijd binnen de mondiale miljoenenorganisatie. Olejniczak was net door de raad van toezicht ontslagen uit het bestuur van de Poolse Skarga Stichting. Voorzitter van de raad is de eerdergenoemde Braziliaan Caio da Silveira: oprichter en sleutelfiguur van de TFP-beweging in Europa en tevens hoofd van de Franse Fédération Pro Europa Christiana. Da Silveira had Olejniczak opdracht gegeven om toezicht te houden op de ontwikkeling van de beweging in Polen en Centraal-Europa. 

De vete tussen Olejniczak en Caio da Silveira begon na conflicten over geld en andere activa omtrent de Skarga Stichting, die gaandeweg de financieringsbron werd voor het gehele netwerk van TFP-organisaties. Olejniczak verkondigde bijvoorbeeld: ‘De grootste last voor ons [de stichting] is de deelname aan de vaste kosten van het onderhoud van de organisaties in Brazilië en Frankrijk van 2004 tot nu. Dat betreft jaarlijks ongeveer 500.000 euro.’

Vsquare heeft documenten in handen die suggereren dat Skarga tussen 2009 en 2019 meer dan 9,3 miljoen euro naar het buitenland heeft overgemaakt; geld dat afkomstig is van Poolse katholieken die gretig rozenkransen, afbeeldingen van Onze-Lieve-Vrouw van Fatima, boeken, kalenders en andere ultrakatholieke parafernalia bestellen bij Skarga. Dit ‘bedrijfsmodel’, dat ook in veel andere landen is overgenomen van het TFP-netwerk, bleek bijzonder lucratief in het katholieke Polen. 

Frankrijk en België

Een niet onaanzienlijk deel van het geld uit Polen belandt in Château du Jaglu, bij de eerdergenoemde Caio da Silveira, die met een aantal geloofsgenoten op het kasteel woont en van daaruit toezicht houdt op de activiteiten van organisaties in heel Europa. ‘Frankrijk was de eerste plek in Europa waar TFP zich vestigde’, aldus het rapport ‘Modern-Day Crusaders in Europe’ van het Europees Parlementair Forum voor seksuele en reproductieve rechten (EPF), dat eerder dit jaar verscheen. ‘Dit land diende als basis van waaruit TFP zich kon verspreiden naar andere Europese landen; zo werden satellietorganisaties gecreëerd in Duitsland, Oostenrijk en Polen.’ 

De jaren negentig waren de gouden jaren voor TFP in Frankrijk. De Franse tak van TFP begon grootschalige mailcampagnes om donaties van leden van de katholieke kerk in te zamelen. Politici werden bestookt met brieven. In 1997 leidden dergelijke inspanningen ertoe dat sponsors van de Gay Pride hun steun introkken.

In 1995 nam een parlementaire onderzoekscommissie TFP op in een register van sekteachtige bewegingen

De tienduizenden verzoeken om donaties deden ondertussen bij de autoriteiten de alarmbellen rinkelen. In 1995 nam een parlementaire onderzoekscommissie TFP op in een register van sekteachtige bewegingen. Tussen 1999 en 2006 probeerden onderzoekers van de commissie voor sekten herhaaldelijk de werkelijke omvang en het doel van de fondsenwervingsactiviteiten van de organisatie vast te stellen, maar zonder succes. 

Terwijl de Franse autoriteiten TFP probeerden aan te pakken, breidde de beweging haar internationale activiteiten en financieringsbronnen alleen maar verder uit. Zo werd ze onafhankelijk van lokale Franse donoren. En in de eerste jaren van deze eeuw was TFP niet langer alleen actief in Frankrijk, maar ook in Duitsland, Oostenrijk, Italië, Polen en Portugal. Daar werden allerlei religieuze campagnes gevoerd en christelijke verenigingen of anti-abortusgroepen opgericht. 

Een nieuwe generatie

Het Château du Jaglu is niet het enige eigendom van de organisatie. Het officiële hoofdkantoor van Fédération Pro Europa Christiana is Villa Notre-Dame de la Clairière in Creutzwald, een landgoed in het oosten van Frankrijk, met een park van 3,5 hectare. Daarnaast huurde de organisatie tot de zomer van 2019 ook een kantoor in Brussel voor lobbyactiviteiten bij EU-instellingen.

Geld van de Skarga Stichting in Krakau is lange tijd gebruikt voor het ondersteunen van deze onderkomens en tientallen andere organisaties over de hele wereld, waarvan de meeste worden bestuurd door Da Silveira. Uit documenten die Vsquare in bezit heeft, blijkt dat tussen 2009 en 2019 meer dan 6,8 miljoen euro is overgemaakt aan organisaties die Da Silveira onder zijn hoede heeft. 

TFP European Summer School

In augustus 2020 kwamen TFP-leden uit Frankrijk, Italië, Nederland, Polen en Wit-Rusland naar Frankrijk voor de TFP European Summer School, die in de villa in Creutzwald werd georganiseerd. Caio da Silveira was nog steeds het middelpunt, maar de vraag is voor hoelang nog. Zijn oud-studenten uit Krakau lijken in de machtsstrijd met hem aan de winnende hand te zijn. Zij waren het die het nieuwe netwerk van ultrakatholieke organisaties bouwden, financierden en uiteindelijk overnamen, en zij oefenen steeds meer invloed uit op het beleid in Centraal-Europese samenlevingen.

‘Over het algemeen gaat de oude TFP in Frankrijk, Duitsland en Italië meer om geld verdienen dan om ideologie. Ze biedt financiële stabiliteit. Maar de nieuwe generatie die uit Polen komt, is erg ambitieus en professioneel,’ liet Neil Datta van het rapport ‘Modern-Day Crusaders in Europe’ aan Vsquare weten.

Die nieuwe generatie is bovendien zeer succesvol. Eind oktober werd door hun toedoen de weg naar legale abortus in Polen drastisch bemoeilijkt. Het Centraal-Europese netwerk is nu bezig zijn ultrachristelijke waarden te verdedigen bij het komende constitutionele referendum in Estland.

Polen

Aangestuurd door de Piotr Skarga Stichting uit Krakau is in Centraal-Europa een netwerk van organisaties ontstaan dat wordt gevoed met honderdduizenden euro’s van individuele donaties. Na de lancering van ultraconservatieve organisaties in Litouwen, Estland, Slowakije, Kroatië en Hongarije heeft de Poolse stichting haar fondsenwervingsmodel ook in deze landen geïmplementeerd. 

Tegenwoordig is Centraal-Europa het belangrijkste slagveld voor TFP. De invloed van haar aanhangers, die middeleeuwse waarden terug willen brengen naar Europa, neemt gestaag toe.

De Piotr Skarga Stichting werd in 2001 in Krakau opgericht om het christelijke geloof te verspreiden en om ‘traditionele’ waarden te verdedigen, geheel in lijn met de TFP-principes. De mannen erachter zijn Caio Xavier de Silveira, de Braziliaan die in Frankrijk woont, en Matthias von Gersdorff, een in Duitsland woonachtige Chileen. Beiden zijn nog altijd lid van de raad van toezicht van de stichting.

De stichting ontstond twee jaar na de lancering van de Piotr Skarga Vereniging voor Christelijke Cultuur. Beide organisaties werden vanaf het begin geleid door drie studievrienden uit Krakau: Slawomir Olejniczak, Slawomir Skiba en Arkadiusz Stelmach. De oprichters uit Latijns-Amerika zorgden voor startfondsen en deelden kennis over effectieve campagnes waarmee geld kon worden ingezameld bij de katholieke gemeenschap in Polen.

De Skarga-groep uit Krakau nam het ‘bedrijfsmodel’ van het Leadership Institute (zie kader) over en ontwikkelde dit verder. Ook deze groep stuurt goedkope medaillons, bidprentjes met de afbeelding van Onze-Lieve-Vrouw van Fatima en andere heiligen, boeken en rozenkransen naar honderdduizenden mensen, voorzien van een smeekbede om donaties.

Het succes van deze operatie zit hem vooral in de schaal. In de loop der jaren hebben pakketjes van de Skarga Stichting miljoenen huishoudens in heel Polen bereikt. Alleen al in 2018 heeft de Stichting meer dan 1 miljoen huis-aan-huisfolders en honderdduizenden enveloppen met kalenders, medailles en brochures verstuurd.

Het levert jaarlijks zo’n 8,4 miljoen euro op. De Skarga-groep exploiteert inmiddels ook het tweemaandelijkse tijdschrift Polonia Christiana en de website PCH24.pl en financiert grote campagnes, zoals het recente protest tegen de toestemming die priesters kregen om gelovigen de communie in de hand te geven in plaats van in de mond, in verband met corona.

Op basis van deze succesvolle operaties begon de Skarga Stichting de ultraconservatieve agenda ook buiten Polen te verspreiden. De groep zette een netwerk op van satellietorganisaties in Centraal-Europa, die werden gesteund met honderdduizenden euro’s. Uit documenten die Vsquare heeft geanalyseerd, blijkt dat het netwerk in 2017 uit veertig organisaties bestond die financieel werden bijgestaan door de Skarga Stichting. Bijna de helft van dat TFP-netwerk bevindt zich in Midden- en Oost-Europese landen als Litouwen, Estland, Slowakije, Hongarije en Kroatië.

Litouwen

Op 11 november 2020 loopt Šarunas Pusčius in de Litouwse stad Kaunas naar een standbeeld van Vytis, de ridder te paard die ook het wapen van Litouwen siert. Bij het standbeeld begint hij een toespraak waarin hij zijn steun uitspreekt voor de Poolse Onafhankelijkheidsmars, een jaarlijks evenement van Poolse nationalisten dat wordt gekenmerkt door gewelddadig machtsvertoon van extreemrechts.

‘Wij feliciteren u en laten u weten dat uw strijd, de strijd voor de katholieke beschaving, tegen de barbaren, tegen de liberaal-communisten die uw kerken verwoesten en uw ongeboren kinderen willen vermoorden (…) dat uw strijd, waarin u meer dan 200.000 handtekeningen verzamelde tegen homoparades in Polen, een aanmoediging is voor alle katholieke naties,’ aldus Pusčius.

Met de oproep om in Polen een ‘katholieke contrarevolutie’ te beginnen presenteert Pusčius zich als de pr-manager van het Instituut voor Christelijke Cultuur (Krikščioniškosios Kulturos Institutas, KKI), een Litouwse ngo die is opgericht en wordt beheerd door de Skarga Stichting uit Krakau. In drie jaar tijd heeft Skarga meer dan 280.000 euro geïnvesteerd in uitbreiding in Litouwen. Zo werd onder meer een radicaal-rechts platform tegen de lhbti-gemeenschap gefinancierd en werd inkomen beschikbaar gesteld voor ten minste twee TFP-medewerkers, zo onthulde Vsquare.

De definitie van ‘christelijke cultuur’ waarmee KKI zich op Facebook presenteert, gaat veel verder dan de gangbare begrippen. Naast herhaalde beweringen dat ‘liberaal-communistische barbaren’ Polen proberen over te nemen, verspreidt KKI complottheorieën over covid-19, roept het op tot een verbod op ‘homopropaganda’ en begon het zelfs een kruistocht tegen de ‘satanistische’ viering van Halloween.

KKI drukte 18.000 brochures met de titel ‘Waarom homoseksuele verbintenissen geen huwelijk zijn’, waarvan een deel onder Litouwse scholen werd verspreid

KKI werd al in 2003 opgericht, maar kwam pas in beeld in 2018, toen het met de extreemrechtse Litouwse organisatie Pro Patria opriep tot protest tegen het nieuwe management van de nationale omroep van Litouwen. Een groep demonstranten verzamelde zich voor het hoofdkantoor van tv en beschuldigde de omroep van globalistische propaganda.

Het personeelsbestand van KKI groeide schijnbaar uit het niets van drie naar zeven personen. De vier nieuw aangestelde ‘managers’ bleken allemaal banden te onderhouden met Pro Patria. Martynas Katelynas, een van de vier die in 2017 werden aangesteld, werd in 2019 gekozen in de gemeenteraad van het Litouwse stadje Varena.

In 2018 verstrekte Skarga 115.000 euro aan KKI, in 2019 137.000 euro. KKI meldt in 2019 meer dan 91.000 euro aan salarissen te hebben uitbetaald, vijf keer zoveel als in 2017. Een deel van dat geld ging naar twee Braziliaanse medewerkers van TFP: Renato William Murta de Vasconcelos, die werkt als ‘hr-adviseur’, en Jorge Vicente Saidl, die is aangenomen als ‘pr-adviseur’. 

Uit de financiële rapportage van KKI blijkt dat Skarga nog steeds de belangrijkste inkomstenbron is, maar dat donaties van particulieren significant zijn gestegen. In 2017 waren de inkomsten van KKI uit particuliere donaties nog onbeduidend, maar in 2018 bedroegen die al meer dan 15.000 euro en in 2019 werd een voorlopig record genoteerd van 58.000 euro. ‘We werken eraan om het aantal te verhogen; momenteel hebben we 18.000 donateurs,’ zegt Karols Stankevičius, het hoofd van KKI.

KKI zegt in 2019 vijfduizend Fatima-rozenkransen te hebben ‘geschonken’ en achttienduizend ‘366 dagen met Maria’-kalenders te hebben verspreid. De organisatie drukte ook achttienduizend brochures met de titel ‘Waarom homoseksuele verbintenissen geen huwelijk zijn’, waarvan negenhonderd exemplaren aan niet nader genoemde Litouwse scholen werden uitgedeeld.

Estland

Net als hun Litouwse geloofsgenoten reisden Varro Vooglaid en Markus Järvi uit Estland in 2012 naar Krakau om een fondsenwervingstraining te volgen. Een paar maanden eerder hadden ze de Estse Stichting voor de Bescherming van Familie en Traditie (SAPTK) opgericht. Bij de training van de Skarga Stichting in Krakau leerden ze individuele donaties werven.

Als vrome katholieken begonnen Vooglaid, een advocaat, en Järvi, een in Rome opgeleide theoloog, in 2011 met SAPTK, uit verzet tegen de ratificatie van de wet op geregistreerd partnerschap in Estland, die het samenwonen van mensen met hetzelfde geslacht regelt. 

Het idee om met SAPTK te beginnen werd hun aangedragen door aan TFP gelieerde personen, onder wie mogelijk Olejniczak uit Krakau. Olejniczak werd tijdelijk lid van de SAPTK-raad om de organisatie ‘beter te beschermen tegen binnenlandse aanvallen’.

In mei 2013 gaf Olejniczak als SAPTK-vertegenwoordiger commentaar op de eerste succesvolle campagne van de organisatie, toen er 38.000 handtekeningen werden verzameld tegen het wetsontwerp inzake het homohuwelijk. ‘De petitiecampagne was de grootste en succesvolste handtekeningenactie ooit tegen een voorgestelde wetswijziging’ in dit land met 580.000 huishoudens, aldus Olejniczak.

Twee keer per jaar betalen duizenden donateurs een klein bedrag, dat gezamenlijk resulteert in een jaarinkomen van 400.000 euro

De Skarga Stichting stuurde drie keer geld naar de Estse organisatie: 40.500 euro in 2012 om SAPTK op te richten, 105.779 euro in 2013 voor campagnes en publicaties, en 13.000 euro in 2016. SAPTK is er trots op een van de meest onafhankelijke organisaties in Estland te zijn, dankzij de donateurs.

De ontvangen donatiegelden zijn vergelijkbaar met die van de grootste politieke partijen in het land. Twee keer per jaar betalen duizenden donateurs een klein bedrag, dat gezamenlijk resulteert in een jaarinkomen van 400.000 euro. Volgens SAPTK zijn de meeste donoren ‘gewone mensen uit de arbeidersklasse, hoewel er ook enkele bedrijven en rijkere donateurs bij zijn’. 

Sinds de oprichting heeft SAPTK gestreden tegen abortus, stripclubs, de acceptatie van buitenlandse homohuwelijken en verschillende huwelijkswetten. Het beheert de site objektiiv.ee, die een sterk traditionele agenda promoot en de Hongaarse en Poolse regering ondersteunt. De Estse organisatie is van plan om dit jaar uit te breiden met de aanschaf van een kantoor, een nieuwe mediastudio en de start van een conservatieve academie voor jonge mannen.

Maar als eerste wil SAPTK een Estse tak van Ordo Iuris oprichten voor lobby-activiteiten en het voeren van strategische rechtszaken. Dit in navolging van het succes van het Poolse Ordo Iuris, mede opgericht door de Skarga Stichting in Krakau, dat met zijn campagnes tegen abortusrechten het Poolse Constitutionele Hof dusdanig heeft weten te beïnvloeden dat abortussen in Polen nu nagenoeg onmogelijk zijn.

Het tijdschema voor de lancering van deze nieuwe tak in Estland is zorgvuldig gekozen: in het voorjaar van 2021 komt er een referendum over een wijziging van de Estse grondwet inzake het huwelijk. Conservatieve activisten pleiten ervoor de definitie van het huwelijk in de grondwet op te nemen als een band tussen een man en een vrouw. Ze zijn ervan overtuigd dat ze het succes van Ordo Iuris in Polen kunnen herhalen.

Slowakije, Kroatië, Hongarije

Gestimuleerd, gesteund en onderwezen door Skarga uit Krakau volgen organisaties als Slovakia Christiania uit Slowakije en Vigilare uit Kroatië dezelfde succesvolle route als hun ultrarechtse katholieke broeders elders in Oost-Europa. Het model voor fondsenwerving werkt en de bidprentjes en kalenders belanden ook hier in menige brievenbus, zo blijkt uit het internationale onderzoek door Vsquare. 

In Hongarije, waar de regering van premier Viktor Orbán zelf al het ultraconservatisme heeft omarmd, is er te veel concurrentie

Eigenlijk is Hongarije het enige land in de regio waar het niet echt wil vlotten. Skarga zette er in 2015 een Hongaarse tak van TFP op, die in 2016 een anti-abortusbijeenkomst organiseerde voor de Poolse ambassade in Boedapest. De militante extreemrechtse organisatie Betyársereg zag toe op de veiligheid. De Hongaarse TFP organiseerde ook een lezing (‘De crisis van de westerse beschaving en de katholieke oplossing’) waarbij José Antonio Ureta inging op het proefschrift van Alexandr Dugin, de ideoloog van Poetin en het Kremlin. 

Geregistreerd op naam van de Skarga Stichting werd in 2020 de website Pannonia Christiana gelanceerd, die probeert donaties te werven. Maar in tegenstelling tot de andere leden van het wereldwijde netwerk is de Hongaarse organisatie er niet in geslaagd om aanzienlijke bedragen op te halen. Volgens waarnemers zijn er te veel directe concurrenten in Hongarije, waar de regering van premier Viktor Orbán en zijn partij Fidesz zelf al het ultraconservatisme hebben omarmd. 

De breuk

Volgens financiële gegevens die Vsquare heeft geanalyseerd, hebben organisaties die banden hebben met de Skarga-groep in Krakau in 2019 meer dan 2 miljoen euro ingezameld in vier landen (Litouwen, Estland, Kroatië en Slowakije). Daarnaast haalde de Skarga Vereniging zelf ruim 6,3 miljoen euro op aan donaties in Polen.

‘De Poolse TFP-organisaties lijken de leiding te hebben genomen binnen de beweging, aangezien ze de franchise hebben uitgebreid naar Kroatië, Estland, Nederland, Slowakije en Zwitserland. Deze nieuwe TFP-organisaties zijn belangrijke actoren geworden, en soms leiders, in allerlei anti-gendercampagnes in Europa’, aldus Neil Datta in het rapport ‘Modern-Day Crusaders in Europe’ dat vorig jaar verscheen. 

Desondanks werden Olejniczak en de rest van het bestuur van de Skarga Stichting mei vorig jaar dus ontslagen door Xavier Caio da Silveira en Matthias von Gersdorff. Het bestuur werd vervangen door trouwe TFP-militanten, zoals Fernando Antunez, lid van de Braziliaanse TFP en als activist verbonden aan het Plinio Corrêa de Oliveira-instituut in São Paulo. 

Inmiddels hebben Olejniczak en zijn Krakau-groep zich afgesplitst van het wereldwijde TFP-netwerk. De Krakau-groep heeft Poolse activa, inclusief eigendommen en de database met donorgegevens, overgeheveld van de Skarga Stichting naar de Skarga Vereniging, die nog steeds onder controle staat van het oude bestuur, de groep rond Olejniczak dus. 

Afroming

Sindsdien heeft de Vereniging ook de ondersteuning van het Europese netwerk overgenomen. In die hoedanigheid stuurde ze in 2019 296.425 euro aan steun naar satellietorganisaties, waaronder KKI in Litouwen en Vigilare in Kroatië. Volgens documenten die door Siena.lt zijn geanalyseerd, blijkt het conflict tussen de Brazilianen van TFP en hun voormalige kameraden in Polen inderdaad uit de veranderde eigendomssituatie van KKI in Litouwen. 

‘We werden hiertoe aangespoord door de wens om de contrarevolutionaire missie in Polen en Oost-Europa te redden van buitensporige en potentieel gevaarlijke financiële afroming door Caio da Silvera en Fernando Antunez’, schrijft Olejniczak in een e-mail aan TFP-leden, die in bezit is van Vsquare. Als verantwoordelijke voor het nu autonome post-TFP-netwerk sluit hij zijn mail af met de katholieke tekst ‘In Jesu et Maria’.