De (Twitter)wraak van Donald Trump

Nu de overwinning van Joe Biden op Donald Trump is bevestigd door het Amerikaanse Kiescollege, lijkt niets de inauguratie van Biden op 20 januari meer in de weg te staan. Al Jazeera laat zien hoe het verkiezingsresultaat leidt tot een wraaktocht van Trump, waarin voormalige vrienden in een maand tijd plots veranderen in grote vijanden.

‘Na het verlies van de verkiezingen wordt de lijst met vijanden van Trump steeds groter’, is de kop boven het artikel van Emily Sumlin. Let wel, het gaat hier om voormalige meelopers, steunbetuigers en ja-knikkende mogelijkmakers, die Trump nu als zijn vijanden beschouwd. Trump, zo schrijft Sumlin, ‘heeft een lange geschiedenis in het tot vijand maken van mensen die hij eerder de hemel in prees’. Die lange lijst loopt uiteen van zijn oude advocaat en ‘fixer’ Michael Cohen tot allerlei regeringslieden die hij bij voorkeur per tweet ontsloeg. Tot zover niets nieuws, want Trump pakte altijd al mensen aan die hem onrecht zouden hebben aangedaan. 

Maar nu hij halsstarrig blijft weigeren om de overwinning van Joe Biden te erkennen, ontstaat er een nieuwe lijst van ooit-vrienden-nu-vijanden, volgens Sumlin. Het gaat inmiddels om uiterst loyale Republikeinen, die niet langer meegaan in zijn mythe van ‘gestolen’ verkiezingen. Trump voelt zich door hen verraden en maakt daar geen geheim van. Sumlin presenteert een handig overzicht dat zeker niet uitputtend is, maar goed laat zien hoe hard het spel wordt gespeeld.

Minister van Justitie Bill Barr 

Enkele minuten nadat de overwinning van Biden was bevestigd, liet Trump weten dat Barr zijn ontslag had ingediend als justitieminister, met ingang van aanstaande woensdag 23 december. Alles in goede harmonie, aldus Trump. Maar het hing volgens waarnemers al langer in de lucht, zeker nadat Barr begin december aan Associated Press liet weten dat hij, na grondig onderzoek door het OM en de FBI, geen fraude heeft kunnen waarnemen ‘op een schaal die tot een andere uitkomst van de verkiezingen had kunnen leiden’. Kort na dat interview werd Trump gevraagd of hij ‘vertrouwen’ in Barr had. Hij weigerde te antwoorden. Daar lag ook nog een andere irritatie onder volgens Sumlin: ‘Vlak voordat Barr zijn ontslagbrief indiende, bekritiseerde Trump hem op Twitter omdat hij niet genoeg had gedaan inzake een onderzoek naar de buitenlandse zakelijke activiteiten van Bidens zoon, Hunter.’

Fox News

Om te zeggen dat Trump een warme band had met Fox News is een understatement, schrijft Sumlin. Maar ondanks dat hij onophoudelijk werd gesteund door veel van de presentatoren en jarenlang exclusieve interviews gaf aan het rechtse netwerk, heeft Trump nu besloten om Fox News in diskrediet te brengen ten faveure van nog veel conservatievere kanalen.

Trumps woede begon nadat het netwerk op de verkiezingsavond als eerste meldde dat Joe Biden Arizona zou winnen. Sindsdien richt hij zijn pijlen vooral op de meer op nieuws gerichte dagprogramma’s van Fox News, dan op de late night-opinieprogramma’s van zijn nog immer trouwe aanhangers Sean Hannity en Tucker Carlson. Hoe dan ook, de president raadt zijn fans aan om hun nieuws te halen bij Newsmax en OANN, twee netwerken die hem nog steeds helpen met het promoten van de mythe dat de verkiezingen door de Democraten zijn ‘gemanipuleerd’ en ‘gestolen’. 

Republikeinen uit Georgia

Republikein Brian Kemp, de gouverneur van Georgia, werd in 2018 gesteund door Trump en voerde op zijn beurt campagne voor Trump in 2020. ‘Veel goede dingen. Goed gevoel tussen mij en Brian Kemp. Ik mag hem graag’, liet Trump in april weten. Maar bij de verkiezingen op 3 november stemde Georgia voor het eerst sinds 1992 op een democratische presidentskandidaat. Als gouverneur certificeerde Kemp die uitslag en dat was tegen het zere been:

Het blijft echter niet bij dergelijke tweets. Trump is inmiddels begonnen een van zijn onwankelbare donateurs, de Republikeinse afgevaardigde Doug Collins, te paaien. Hij dringt erop aan dat Collins zich als tegenstander van Kemp verkiesbaar stelt voor de gouverneursverkiezingen in 2022. Tijdens een bijeenkomst in Valdosta, Georgia, zei Trump eerder deze maand: ‘Doug, stel jij je over twee jaar kandidaat als gouverneur?’, eraan toevoegend dat Collins ‘een good-looking gouverneur zou zijn’. 

De toorn van Trump is in Georgia ook gericht tegen andere vooraanstaande Republikeinen, zoals plaatsvervangend gouverneur Geoff Duncan en staatssecretaris Brad Raffensperger, die allebei ‘onvoldoende loyaal’ waren. Dit omdat zij, samen met Kemp, keurig alle procedures hebben gevolgd bij het tellen en certificeren van de stemmen.

Gouverneur Doug Ducey

Voor hetzelfde ‘vergrijp’ krijgt gouverneur Doug Ducey van Arizona net zo’n behandeling als Brian Kemp. Ducey bekrachtigde de resultaten van het doorgaans Republikeinse Arizona, waar Biden er met de winst vandoor ging. November 2018 tweette Trump nog enthousiast: 

Ducey was toen nog ‘een van de beste gouverneurs van het land’, en: ‘er is waarschijnlijk geen ander mens op aarde dan wellicht Doug Ducey, die de zooi aankan die ik te verwerken kreeg’. Twee jaar later later veranderde dat in: 

Ducey verweerde zich overigens tegen Trumps aantijgingen met: ‘Wil je de resultaten betwisten, dan is dit het juiste moment. Toon bezwaren. Dat is de wet. Ik heb een eed gezworen om die na te leven en ik neem mijn verantwoordelijkheid serieus.’ 

Voormalig minister van Defensie Mark Esper

Mark Esper werd in juni 2019 aangesteld als minister van Defensie. ‘Ongetwijfeld zal hij fantastisch werk leveren!’, bazuinde Trump. Een jaar later braken protesten en plunderingen uit in verschillende Amerikaanse steden na de moord op George Floyd door de politie. Trump twitterde dat de federale regering moest ingrijpen en bepleitte ‘het gebruik van de onbeperkte macht van ons leger’. Esper was het daarmee publiekelijk oneens. Het leger ‘mag alleen als laatste redmiddel worden gebruikt en alleen in de meest urgente en nijpende situaties’, zo zei hij tegen journalisten. Niemand twijfelde er meer aan dat hij daarmee zijn lot had bezegeld. En inderdaad, zes dagen na de verkiezingen, op 9 november, werd ook hij per tweet ontslagen: