360 Magazine
| Amsterdam | 02 maart 2023» Lees dit nummer online
Met onder andere:
» De afschaffing van het recht op abortus in de VS leidt tot een ware ‘sterilisatierevolutie’
» Wie helpt de slachtoffers van de aardbeving in Noordwest-Syrië?
» ‘Zo mooi kan het zijn in Molem’
Redactioneel
Niet-doen
Waren we maar allemaal als Alenka Artnik, die in 2021 het wereldrecord freediven verbrak door 122 meter de diepte in te duiken. Niet omdat we dat allemaal zouden moeten kunnen, en al helemaal niet omdat het goed zou zijn als vrouwen zo lang achter elkaar hun mond dicht konden houden, maar omdat er veel te vaak dingen worden gedaan omdat het kan. Terwijl er eigenlijk zo veel schoonheid zit in het niet-doen van iets wat wel kan. Zo verbaasde Artnik de wereld toen ze in een wedstrijd om de 105 meter, het wereldrecord van toen, na 103 meter te hebben gehaald afhaakte, ook al had ze nog twee pogingen. ‘Waarom stoppen wanneer je de kans hebt om te winnen (…) Alenka heeft niemand om naar terug te gaan, geen partner, geen kind en geen baan. Wat heeft ze te verliezen?’ Lees het antwoord in de schitterende longread uit Reportagen.
Uiteraard heeft een intrigerende sport als freediven de nodige films opgeleverd, en wie weet wordt er op een dag ook een gemaakt van Artniks bewogen leven. Want wat is de werkelijkheid verder nog behalve onze belangrijkste inspiratiebron voor ‘een goede show’, zoals je in ons openingsverhaal leest. Daarbij bestaat enerzijds een obsessie met het waargebeurde; boeken of films gebaseerd op ‘echte’ verhalen vinden meer aftrek, kijkers zitten tijdens het kijken te googelen of bepaalde passages echt hebben plaatsgevonden. Anderzijds is het onmogelijk om bijvoorbeeld de gebeurtenissen uit The Crown exact weer te geven, of die uit De tovenaar van Colm Tóibín, waarin Thomas Manns belevingswereld gedetailleerd wordt beschreven. ‘Op zijn best kan fictie ons vermogen vergroten om de wereld door andermans ogen te zien, maar fictie kan ook vervlakkend werken’, schrijft Megan Garber in The Atlantic. Niet alleen laten we ons meeslepen door het entertainment, we raken erdoor opgesloten, weten geen onderscheid meer te maken tussen wat echt is en wat niet (kinderen in het gevierde Finse onderwijs worden hier inmiddels in opgeleid).
We koesteren de illusie dat ‘meer van iets’ altijd waarde
Ons onverzadigbare verlangen naar ‘een goede show’ lijkt alles te maken te hebben met die behoefte aan meer, beter, groter… en ook langer. In een kapitalistische maatschappij koesteren we de illusie ‘dat “meer van iets” altijd waarde toevoegt’, schrijft Mara Altman (zelf 1.52 m) in haar pleidooi voor de kleine mens. ‘Alles is groot – de gebouwen, de bedrijven.’ Haar advies is helder: doe iets goeds voor de wereld, paar met kleine mensen.
Ook Artnik is zich bewust van de behoefte aan show en vertoon. ‘Ze willen ego’s en strijd en titels,’ zegt ze. ‘Het valt niet mee daar koud onder te blijven. Maar het kan wel.’
Het kan niet alleen, ze doet het ook. Door simpelweg niet te doen.
Laura Weeda
weeda@360international.nl
