Na twaalf jaar een regering zonder Netanyahu | Rusland en Nicaragua arresteren oppositieleiders

Israël krijgt voor het eerst sinds 2009 een regering zonder Netanyahu

De Israëlische oppositieleider Yair Lapid heeft woensdag een coalitieakkoord voor een nieuwe regering bereikt met acht partijen. Daarmee zal premier Benjamin Netanyahu, die sinds 2009 onafgebroken aan de macht is geweest, worden afgezet.

De aankondiging kwam ‘vijfendertig minuten voor de deadline’ van middernacht op woensdag 2 juni, schrijft The Times of Israel: na ‘nagelbijtende gesprekken’ belde de leider van de Israëlische oppositie, Yair Lapid, president Reuven Rivlin om te vertellen dat het hem was gelukt een regering te vormen ‘die Netanyahu uit de macht zet’.

‘Deze regering zal er zijn voor alle burgers van Israël, voor hen die voor haar hebben gestemd en voor hen die dat niet hebben gedaan. Zij zal alles doen om de Israëlische samenleving te verenigen’, verklaarde Yair Lapid aan president Rivlin.

‘Dit is de eerste keer sinds de geboorte van Israël dat een Israëlisch-Arabische partij deel gaat uitmaken van de regering’

De leider van de centristische Yesh Atid-partij (‘Er is een Toekomst’) bracht het nieuws naar buiten nadat hij ’s avonds rechtse partijen en de Israëlisch-Arabische formatie Ra’am had opgeroepen om zijn toekomstige regering te steunen. Zijn team heeft een foto vrijgegeven van het regeerakkoord dat is ondertekend door de leiders van acht Israëlische partijen – twee van links, twee van het midden, drie van rechts en één Arabische partijleider. Een ‘historische foto’ en zelfs ‘meer dan dat’; ‘dit is de eerste keer sinds de geboorte van Israël dat een Israëlisch-Arabische partij deel gaat uitmaken van de regering’, schrijft Haaretz, dat er ironisch aan toevoegt: alleen ‘de man die het allemaal mogelijk maakte’, Benjamin Netanyahu, ‘was er niet bij.’

‘De coalitie, aldus Ynetnews, is ‘een amalgaam van partijen uit het hele politieke spectrum’ en ‘betekent het einde van twaalf jaar Benjamin Netanyahu als minister-president’.

Volgens The Times of Israel zal de radicaal-rechtse leider Naftali Bennett tot september 2023 als premier fungeren, waarna Yair Lapid hem zal opvolgen tot het einde van de zittingsperiode van de Knesset, het Israëlische parlement, in november 2025.

Onzekere meerderheid

Deze toekomstige ‘regering van verandering’ moet nog het vertrouwen van de Knesset winnen. En omdat Israël sinds de ontbinding van de Knesset in december 2018 in een politieke impasse is beland, ‘is het niet zeker dat het de eindstreep zal halen’, aldus The Times of Israel.

Het coalitieakkoord wordt gesteund door acht van de dertien partijen die vertegenwoordigd zijn in het parlement na de verkiezingen van 23 maart. Een parlementslid van Naftali Bennetts Yamina-partij, Amichai Chikli, kondigde echter aan dat hij tegen de nieuwe coalitie zou stemmen. Volgens de berekeningen van Times of Israel zou de voorgestelde regering-Lapid-Bennett momenteel de steun van 61 parlementsleden hebben, ‘de kleinst mogelijke meerderheid’ in de 120 zetels tellende Knesset. Een ander parlementslid van Yamina, Nir Orbach, kondigde woensdagavond aan dat ook hij van plan is tegen te stemmen, ‘een zet die deze nieuwe regering van haar kleine meerderheid zou kunnen beroven’, aldus de Israëlische krant.

De stemming voor de nieuwe regering zal uiterlijk op 14 juni zal plaatsvinden, ‘wat Netanyahu en zijn aanhangers twaalf dagen zou geven om te proberen Yair Lapid en Natafli Bennett uit de macht te houden’, aldus Times of Israel.

‘Netanyahu zal gebruikmaken van de demonstranten op straat en op sociale media en alle rabbijnen die bereid zijn zich voor hem uit te spreken’

Haaretz verwacht dat in de dagen voor de stemming ‘Netanyahu de druk zal opvoeren, gebruikmakend van de demonstranten op straat en op sociale media en alle rabbijnen die bereid zijn zich voor hem uit te spreken, om de twijfelende leden van Bennetts partij te beïnvloeden’. ‘Naast de strijd om zijn politieke voortbestaan’, brengt The Times of Israel in herinnering, staat Netanyahu momenteel terecht in drie corruptiezaken.

Of deze anti-Netanyah-regering nu het vertrouwen van de Knesset krijgt of niet, voor Haaretz was de enige die woensdagavond hoe dan ook als ‘winnaar’ van dit regeerakkoord kon worden beschouwd, Yair Lapid.

‘Als deze regering door de Knesset wordt goedgekeurd, zijn haar overlevingskansen op 27 augustus 2023, wanneer Yair Lapid volgens het roulatieakkoord Naftali Bennett moet vervangen als premier, op zijn best gering’, schrijft de centrum-linkse krant. ‘Maar zelfs als dat niet gebeurt, zal Yair Lapid bij de volgende verkiezingen met een ruime marge winnen, omdat veel kiezers die in het verleden te sceptisch waren om op hem te stemmen, hem nu zien als een potentiële premier en, beter nog, als de architect van wat de ultieme overwinning op Benjamin Netanyahu zou kunnen zijn.’

Lees ook:

Opnieuw oppositieleden gearresteerd in Rusland

Twee belangrijke figuren van de liberale oppositie tegen het Kremlin zijn de afgelopen dagen gearresteerd. Andrej Pivovarov, leider van de organisatie Open Rusland, werd op de avond van 31 mei in Sint-Petersburg gearresteerd, terwijl hij aan boord was van het vliegtuig dat hem voor een vakantie naar Warschau zou brengen. De politie dwong het vliegtuig, dat al in beweging was, om te keren en hield het bijna twee uur aan de grond, meldde Novaja Gazeta. Pivovarov werd meegenomen op beschuldiging van ‘samenwerking met een ongewenste organisatie’.

Op 27 mei heeft de Open Rusland-beweging reeds al haar kantoren in Rusland gesloten en de lidmaatschapsstatus van al haar aanhangers opgezegd, om vervolging te voorkomen. De beweging, die is opgericht en vanuit het buitenland wordt geleid door de geëmigreerde voormalig oligarch Michail Chodorkovski, is recent door de Russische rechterlijke macht tot een ‘ongewenste buitenlandse organisatie’ verklaard.

‘Nu de parlementsverkiezingen in september naderen, zijn de autoriteiten actief bezig de gelederen van de oppositie te zuiveren’

Pas na 23 uur in hechtenis mocht Pivovarov zijn advocaat spreken, schrijft de krant. Intussen werd hij verhoord en werd zijn appartement doorzocht. Sindsdien is hij voor berechting overgebracht naar Krasnodar, 1700 kilometer van Sint-Petersburg. Op een hoorzitting van 2 juni is besloten dat Pivovarov zal worden vastgehouden voor twee maanden voorlopige hechtenis, bericht The Moscow Times.

Andrej Pivovarov, 39 jaar, is ondernemer en sinds 2004 actief tegenstander van het regime. Hij heeft verschillende demonstraties georganiseerd en is al eerder gearresteerd. Na zich bij verschillende oppositiepartijen en -formaties te hebben aangesloten, werd hij in maart 2018 verkozen tot voorzitter van de organisatie Open Rusland, waarvan hij in 2019 uitvoerend directeur werd.

Dmitri Goedkov

Op 1 juni werd de oprichter van Verenigde Democraten, Dmitri Goedkov, gearresteerd en vervolgens twee dagen vastgehouden, meldt dagblad Kommersant. Hij werd beschuldigd van het niet terugbetalen van een huurlening tussen 2015 en 2017. De hele dag door werden huiszoekingen verricht in zijn woning en bij twaalf van zijn medewerkers of ex-collega’s.

Dmitri Goedkov, 41, was afgevaardigde van de partij Rechtvaardig Rusland in de Federale Doema tussen 2011 en 2016, maar werd in 2013 uit de partij gezet omdat hij had deelgenomen aan protesten van de buitenparlementaire oppositie. In 2017 stond hij op de lijst van de liberaal-democratische partij Jabloko bij de verkiezingen, maar kwam niet in het parlement. In 2019 werd zijn kandidatuur voor de gemeente Moskou door de kiescommissie afgewezen.

Volgens nieuwssite Gazeta.ru heeft Jabloko gezegd dat zij de gesprekken met Goedkov over een kandidaatschap voor de parlementsverkiezingen van september 2021 zal voortzetten.

‘De oppositiepartijen vragen zich af hoe ze nog kritiek kunnen leveren zonder als extremist te worden gebrandmerkt’

Het dagblad Nezavissimaja Gazeta schrijft: ‘Nu de parlementsverkiezingen in september naderen, zijn de autoriteiten actief bezig de gelederen van de oppositie te zuiveren. Kort voor de sluiting van de kantoren van Open Rusland staakten de kantoren van Alexej Navalny in allerijl alle activiteiten, net als de beweging van Michail Chodorkovski, om vervolging van hun leden of de familieleden van hun leden te voorkomen.’

In een redactioneel commentaar betreurt Nezavissimaja Gazeta deze jacht op de oppositie en wijst erop dat zelfs de ‘legale’ oppositie wordt getroffen, dat wil zeggen de oppositie die door het regime wordt getolereerd en een zetel in de Doema heeft: de Communistische Partij, de extreemrechtse partij van Vladimir Zjirinovski, de partij Rechtvaardig Rusland en, in mindere mate, Jabloko.

‘In plaats van dankbaarheid [van de regering] voor haar loyaliteit, oogst de “legale” oppositie terreur’, schrijft de krant. ‘De oppositiepartijen vragen zich af hoe ze nog kritiek kunnen leveren zonder als extremist te worden gebrandmerkt en zullen gedwongen zijn zeer voorzichtig campagne te voeren.’

Lees ook:

Belangrijkste oppositieleider van Nicaragua onder huisarrest

Ook in Nicaragua neemt de repressie van de oppositie toe. Cristiana Chamorro, de belangrijkste uitdager van president Daniel Ortega voor de presidentsverkiezingen in november, werd woensdagavond onder huisarrest geplaatst. Ze wordt door de regering beschuldigd van het witwassen van geld.

Haar broer, journalist Carlos Fernando Chamorro, kondigde dit aan in een tweet die door La Prensa werd overgenomen. ‘Het regime van Daniel Ortega heeft op woensdag 2 juni opdracht gegeven tot de arrestatie van oppositielid Cristiana Chamorro en de doorzoeking van haar huis’, meldde de Nicaraguaanse krant.

‘Voor het huis van Chamorro staat een ME-eenheid die journalisten aanvalt die verslag doen’ van de gebeurtenissen, laat de krant weten, ‘en tot nu toe is de toestand van de kandidaat [Chamorro] onbekend’.

Symbolisch figuur

Christiana Chamorro is de dochter van Violeta Barrios de Chamorro, de vrouw die in 1990 bij de verkiezingen de eerste regering van Daniel Ortega versloeg. ‘Het eerste wat elke Nicaraguaan je over haar zou vertellen is dat ze Violeta’s dochter is,’ vertelt Ana Margarita Vijil, een politiek analist en voormalig docent aan de Polytechnische Universiteit van Nicaragua, aan BBC Mundo.

‘Symbolisch betekent Cristiana, die nauw verbonden was met de regering van haar moeder, voor de huidige regering ook de levende herinnering aan die nederlaag’, aldus Vijil.

In slechts een paar maanden tijd is Chamorro van niet (openlijk) politiek actief uitgegroeid tot het meest zichtbare gezicht van de oppositie in Nicaragua. Vooral nadat ze had besloten zich kandidaat te stellen voor de verkiezingen van 7 november, schrijf BBC Mundo.

Lees ook: