Catalanen mogen binnenkort hun stem uitbrengen voor of tegen een eigen republiek. Professor Javier Cercas vindt het illegale referendum van regiopresident Carles Puigdemont een staaltje van arrogantie en grootheidswaanzin.
Filosoof Isaiah Berlin karakteriseerde nationalisme als een reactie op vernedering, als een met veel kracht omgebogen tak die venijnig terugzwiept wanneer je hem weer loslaat. Eigenaardig dat er voor zover ik weet nog niemand is geweest die Isaiah Berlin van stal heeft gehaald om te proberen te begrijpen wat er de laatste tijd in Catalonië aan de hand is, want de Russisch-Britse denker legde lucide de mechanismen van het nationalisme bloot; in grote lijnen gaat zijn visie ook op voor ons, Catalanen. Berlin zegt dat het nationalisme in de eerste plaats een reactie is op het misprijzen van de traditionele waarden van een samenleving. Het komt voort uit gekrenkte trots en een gevoel van vernedering, een combinatie die kan omslaan in woede en assertiviteit.