Waarom zitten er overal ter wereld toch zoveel tirannen, dictators en corrupte figuren aan de knoppen? Dat zocht de Britse politicoloog Brian Klaas uit. Voor zijn boek Corruptible reisde hij de wereld rond om te onderzoeken waarom macht corrumpeert.
Tien jaar lang onderzocht de Britse politicoloog Brian Klaas verschillende machtsvormen om antwoord te krijgen op de vraag waarom er toch zoveel tirannen, dictators en corrupte figuren aan de knoppen zitten. Hoe komen deze leiders aan de macht, waarom laat de omgeving dit gebeuren en wat valt er tegen te beginnen? Voor zijn boek Corruptible reisde Klaas de wereld rond om staatshoofden en CEO’s maar ook de autoritaire directeur van een woningbouwvereniging of een kannibalistische stammenleider te doorgronden.
‘Als er iets duidelijk wordt in dit boek is het dat onze wereld vol zit met systemen die corrupte figuren aantrekken en aanmoedigen’, concludeert Brian Tanguay in California Review of Books.
Criticus Jason Pack van nieuwssite Insidearabia.com noemt het onderzoek van Klaas van grote waarde voor de nadere bestudering van de machtssystemen in het Midden-Oosten, waar het nogal eens ontbreekt aan controle over de macht. Klaas illustreert dat volgens Pack ‘glashelder’ met de werkwijze van de Belgische koning Leopold II. Die hanteerde in eigen land een transparante en liberale regeerstijl, maar manifesteerde zich in Congo als ongekend wrede heerser. ‘Waar dat verschil vandaan kwam? In België had hij met toezicht en regelgeving te maken; in de kolonie waren die geheel en al afwezig.’
‘Een onderhoudend geschreven gids langs duistere zielen van machthebbers’
In Corruptible laat Klaas ook zien dat het vanaf de zijlijn gemakkelijk is om te oordelen, schrijft Colin Freeman in The Telegraph. Zo liet de Thaise ex-premier Abhisit Vejjajiva tijdens straatprotesten 87 burgers doodschieten: ‘Maar wat zouden wij in zijn plaats gedaan hebben in de wetenschap dat we de verantwoordelijkheid dragen voor de levens van honderdduizenden gelijkgestemden?’ Freeman noemt het boek van Klaas een ‘onderhoudend geschreven gids langs duistere zielen van machthebbers’, maar denkt niet we nu een handleiding hebben om ‘de Poetins van deze wereld het hoofd te bieden’.
In The Washington Post vindt Rachel Kleinfeld dat het betoog van Klaas verontrustender was geweest als hij het niet zo geestdriftig had opgeschreven. ‘Omdat hij de lezer vooral ook wil vermaken, verlies je haast uit het oog hoe goed narcistische psychopaten in staat zijn hun charisma in te zetten en zo de boel te manipuleren en te intimideren.’
Corruptible van Brian Klaas, vertaald door Irene Paridaans als Macht, verscheen begin maart bij uitgeverij Nieuw Amsterdam.
Door Diederik Samwel
