Onlangs verscheen Dubbelganger: een reis naar de spiegelwereld van de Canadese journalist Naomi Klein. Daarin schetst Klein de vreemde tijden waarin wij leven aan de hand van het levensverhaal van auteur en complotdenker Naomi Wolf, voor wie ze vaak aangezien wordt.
In eerste instantie vond de Canadese journalist Naomi Klein (bekend van onder meer No Logo) het vooral grappig dat steeds meer mensen haar verwarden met Naomi Wolf, de Amerikaanse feministische auteur van de essaybundel When Beauty Hurts, die zich inmiddels heeft bekeerd tot de wildste complottheorieën, van het ebolavirus tot covid-19, schrijft The Los Angeles Times. De twee vrouwen zijn ongeveer even oud, lijken een beetje op elkaar en zijn beiden joods. Toen tijdens de pandemie dit misverstand steeds vaker opspeelde, besloot Klein erover te schrijven.
In haar aanpak volgt ze ‘het witte konijn uit Alice in Wonderland in zijn hol (…). Het boek gaat over een “eindeloze val” in de diepten van de tijd en het internet.’ Katie Roiphe noemt deze verkenning in The New York Times even verhelderend als erudiet. Door zich te concentreren op de ontwikkeling van haar dubbelganger, die in 2021 zelfs werd verbannen van Twitter, slaagt Klein er volgens Roiphe in te traceren hoe ‘de voorstanders van goedbedoelend links uiteindelijk gaan lijken op de antivaxers’. Onderdeel van die overeenkomst, onderstreept Klein zelf, is dat we anderen uiteindelijk steeds meer als ‘niet-wezens’ gaan beschouwen.
‘Geen enkele andere tekst geeft zo goed de geest weer van de vreemde tijden waarin we leven’
‘Geen enkele andere tekst geeft zo goed de geest weer van de vreemde tijden waarin we leven’, meent columnist Michelle Goldberg in dezelfde krant. Via haar dubbelganger belandt Klein bij ‘de instabiliteit van onze identiteit in de virtuele wereld, en de krachten die mensen ertoe aanzetten de oevers van het progressieve te verlaten en zich te wagen in een koninkrijk der schaduwen’.
The Washington Post vindt het meest prijzenswaardig aan het boek nog Kleins vermogen om zichzelf in twijfel te trekken. ‘Net als velen ter linkerzijde (…) bevindt Naomi Klein zich in een periode van zelfbevraging’, aldus de krant. ‘Ze wil progressieven ertoe aanzetten hun houding te herzien tegenover conflicten (hun obsessie met verschillen gaat ten koste van gemeenschappelijke doelstellingen), tegenover taal (te complex en te veel jargon) en tegenover de identiteitskwestie (onderworpen aan een “onstrategische” focus waardoor solidariteit met andere klassen wordt verhinderd)’, onderstreept het dagblad. Als links stopt met debatteren, wint rechts terrein. Ook al omdat het gevoel dat het systeem is opgetuigd en dat wij er de prooi van zijn, volgens Klein geheel terecht is: ‘Complotdenkers hebben ongelijk over de feiten, maar niet over hun vermoedens.’
Dubbelganger: een reis naar de spiegelwereld van Naomi Klein verscheen in september bij Uitgeverij De Geus
Door Laura Weeda
