In haar nieuwe roman beschrijft de Zwitserse Zora del Buono aan de hand van een familiesaga het opkomend fascisme aan het begin van de vorige eeuw.
De Zwitserse schrijver Zora del Buono publiceert met Die Marschallin een familieroman rond het levensverhaal van haar grootmoeder Zora, naar wie ze is vernoemd. Het speelt zich grotendeels af in het Italië van begin vorige eeuw, tegen de achtergrond van het opkomend fascisme. In de salon van haar villa in Bari ontvangt Zora hoge gasten onder wie ook Josip Broz, alias Tito, maarschalk van voormalig Joegoslavië.
‘Letterlijk salonsocialisten, die onder het genot van wijn en spijzen het leven en de dood bespraken’, schrijft Elke Schmitter in Der Spiegel. ‘Del Buono schetst een burgerlijk en tegelijkertijd communistisch milieu, een typisch Italiaanse combinatie.’ Daarbij heeft de schrijfster volgens de recensent een voorkeur voor historische details en mikt ze niet op het epische: ‘Het verhaal zit vol kunstige anekdotes die organisch met elkaar zijn verweven.’
‘De roman is meer dan het portret van een sterke vrouw’
Ook Manfred Papst van Neue Zürcher Zeitung is onder de indruk van de verhaalopbouw. Volgens hem is goed te merken dat de auteur tevens architect is: ‘Een goed doortimmerd geheel met een heldere structuur, ontworpen vanaf de tekentafel. De personages zijn weliswaar vitaal, maar door de nadruk op het beeldende taalgebruik en de vele details wordt het ook wat statisch. Daardoor krijg je geen film te zien, maar is het of je door een fotoboek bladert.’
In Süddeutsche Zeitung spreekt Fritz Göttler van een ‘adembenemend verhaal’ waarin personages en perspectieven maar ook opeenvolgende sociale stromingen elkaar afwisselen. ‘Zo slaagt ze erin een familiesaga te verbinden met de voortdurend veranderende tijdgeest en het grote politieke verhaal.’ En overal voert Zora de regie: ‘Als ze een man was geweest, was ze een majoor geworden, of een maarschalk, misschien zelfs president.’
Maar juist waar het tijdsbeeld te veel nadruk krijgt, begint het te wringen, vindt Katrin Hillgruber van Der Tagesspiegel: ‘Als de auteur beroemdheden citaten in de mond legt in de talrijke dialogen, wordt het stijfjes en gekunsteld.’
‘De roman is meer dan het portret van een sterke vrouw,’ stelt Eva Menasse in Die Zeit. ‘Via verschillende stadia uit Zora’s leven krijgt de lezer het verhaal van de twintigste eeuw gepresenteerd. Maar dan vanuit een zuidelijke invalshoek.’
Die Marschallin van Zora del Buono, door Michel Bolwerk vertaald als De maarschalk, is half januari verschenen bij Meulenhoff.
Door Diederik Samwel
