Rusland wil met de oorlog in Oekraïne niet alleen grondgebied veroveren, maar het land ook ‘russificeren’. Onderdeel daarvan is het plunderen van Oekraïense musea, zoals een reconstructie van The European Correspondent laat zien. De tips voor dit weekend van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
Russen plunderden musea in Cherson
The European Correspondent, een nieuw initiatief van een groep jonge journalisten die nieuws vanuit een Europees perspectief wil brengen, publiceerde onlangs een uitstekende reconstructie van hoe de kunstmusea in het door de Russen bezette Cherson werden geplunderd door de Russische autoriteiten met de hulp van enkele pro-Russische museummedewerkers. Net voordat de Oekraïners de stad weer terugveroverden in november 2022, werden zo’n 11.000 kunstwerken uit het museum geroofd en naar Rusland getransporteerd. Een aanrader van redacteur Joep Harmsen.
De kunstroof – ‘mogelijk de grootste sinds de Tweede Wereldoorlog’, is niet alleen uitgevoerd met financiële motieven, aldus The European Correspondent. Het plunderen van culturele en historische artefacten is ook een doelbewuste poging om de Oekraïense identiteit uit te wissen als onderdeel van het russificatiebeleid dat het Moskouse regime sinds 2014 in de bezette regio‘s in Oekraïne voert.
Het schaduwregime van Elon Musk
Het is niet al te moeilijk om Elon Musk weg te zetten als een radicaal-rechtse, getalenteerde, verwende en zeer wraakzuchtige man-in-de-war, die zich dankzij zijn rijkdom enorme blamages kan veroorloven zoals de verkrachting à 44 miljard dollar van Twitter, dat is verworden tot een spreekbuis voor rechtse tot zeer rechtse, fascistoïde krachten. Zijn verwarde geest zou wel eens kunnen komen door zijn grootschalige gebruik van het slaapmiddel Ambien – dat hallucinaties kan veroorzaken – waarover leden van het Tesla-bestuur zich volgens Time Magazine in 2018 al zorgen maakten. Of zou het zijn overdadige ketaminegebruik zijn, iets wat door mensen in zijn omgeving wordt bevestigd, aldus The Wall Street Journal eerder dit jaar?
Hoe het ook zij, de snel verongelijkte en narcistische Musk is niet alleen een gevaar voor zijn eigen imperium, maar voor nog heel veel meer, zo las redacteur IJsbrand van Veelen in het verbijsterende portret met de veelzeggende titel ‘Elon Musk’s Shadow Rule – How the U.S. government came to rely on the tech billionaire—and is now struggling to rein him in’ dat onderzoeksjournalist Ronan Farrow deze week publiceerde in The New Yorker. Musk is van grote invloed op de oorlog in Oekraïne want het land is afhankelijk van zijn Starlink-satellieten. Om zakelijke redenen doet hij verwoede pogingen om China en Rusland te vriend te houden en hij heeft NASA in zijn zak omdat die organisatie afhankelijk is van zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX.
Een betrokkene zegt daarover: ‘Er is maar één ding erger dan een overheidsmonopolie. En dat is een particulier monopolie waar de overheid afhankelijk van is.’ Voorts zijn er nog de perikelen rond Tesla en zelfrijdende auto’s, zijn bemoeienissen met AI en de grote rol die X – voormalig Twitter – zal spelen ten faveure van Trump bij de komende Amerikaanse verkiezingen. Kortom: Musk komt naar voren als een onvoorspelbare libertijn met (te) veel invloed op het wereldtoneel. Zorgelijk.
Vijf verdiepende leestips
» De onafhankelijke Russische nieuwswebsite Meduza, opererend vanuit Amsterdam en Riga, sprak met huurlingen van Wagner over het vliegtuigongeluk waarbij Jevgeni Prigozjin om het leven kwam. De algemene consensus is dat Prigozjin persoonlijk de meeste activiteiten van Wagner Group overzag, van missies in Oekraïne en Afrika tot financiën en de algemene organisatie. Zonder hem zal het militaire privébedrijf waarschijnlijk instorten, aldus de Wagner-soldaten.
» In Ecuador werd onlangs presidentskandidaat Fernando Villavicencio doodgeschoten door huurmoordenaars met banden met de drugscriminaliteit, maar niet alleen voor politici is het gevaarlijk in het land. Vanwege een groot gevoel van onveiligheid hebben verschillende wijken in Quito zich georganiseerd in gewapende buurtwachten, laat deze reportage van El País zien. Veel Ecuadorianen met wie El País sprak, gaven dan ook aan dat veiligheid voor hen het belangrijkste thema is in de opkomende verkiezingen.
» Kunst, poëzie en muziek zijn fundamenteel voor de Afghaanse identiteit. Het land kent een lange traditie als ‘kruispunt van culturen’. Daar lijkt alleen sinds twee jaar abrupt een einde aan gekomen te zijn met de machtsovername van de taliban. ‘Toen de Taliban Kabul naderden in de eerste dagen van augustus 2021, werden de verkooppagina’s op Afghaanse sociale media overspoeld door een reeks ongewone advertenties. Muzikanten zetten hun instrumenten en apparatuur – het gereedschap van hun vak – te koop’, schrijft The Guardian in een reportage over de onderdrukte creatieve sector in het land.
» De cowboy en de western zijn weer hip, schrijft The New York Times. Barbie, Beyonce en de Amerikaanse serie Yellowstone, allemaal hebben ze de markante stijl van de cowboy omarmd. De cowboy is alleen veranderd van een stoïcijnse boer met stoffige kleren in een glamoureuze cowgirl met glimmende laarzen en pluizige hoed.
» In Mexico woedt een oorlog om het groene goud: avocado’s, schrijft het Duitse GEO Magazine. Kartels zijn al lange tijd betrokken bij de miljardenbusiness, chanteren boeren, wassen geld wit en verbergen drugslaboratoria in avocadeplantages.
